środa, 10 lipca 2024
Pixabay
Obywatele Ukrainy przyjeżdżający do Polski w celach zarobkowych najczęściej otrzymują wynagrodzenia z: umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, kontraktu menedżerskiego, umowy z przeniesieniem praw autorskich, tytułu pełnienia funkcji członka zarządu czy członka rady nadzorczej.
Pracownicy z Ukrainy oprócz wynagrodzenia często osiągają inne przychody. Są to np. pakiety medyczne, pakiety sportowe, polisy ubezpieczeniowe. Przychody te podlegają składkom ZUS i są opodatkowane na takich samych zasadach, jakie obowiązują polskich pracowników.
Pracownicy mogą otrzymać także inne dodatki do wynagrodzenia. Jednym z nich jest przyznawany osobom rozstającym się z rodziną tzw. dodatek za rozłąkę. Jest on zwolniony z opodatkowania w przypadku pracowników, natomiast nie korzystają z tego zwolnienia otrzymujący go zleceniobiorcy (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 26 kwietnia 2016 r., IBPB-2-1/4511-165/16/BJ).
Natomiast diety nie są opodatkowane zarówno u pracowników, jak i u zleceniobiorców (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 26 kwietnia 2016 r., IBPB-2-1/4511-166/16/BJ). W przypadku pracowników zwolnione z opodatkowania są koszty podróży służbowej (w tym diety), natomiast zleceniobiorcy korzystają ze zwolnienia podatkowego w zakresie kosztów podróży, bez zawężania ich do służbowych. Zwolnienie z opodatkowania kosztów podróży dotyczy także innych osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym członków zarządu i członków rad nadzorczych.
Cudzoziemcom osiągającym przychody z wykonywania pracy na terytorium Polski przysługują koszty uzyskania przychodu, jeśli są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Jeżeli osiągają przychody na innej podstawie, to koszty uzyskania przychodów przysługują im tylko wówczas, gdy są polskimi rezydentami.
Każdemu pracownikowi, także obywatelowi Ukrainy, zarówno rezydentowi, jak i nierezydentowi, przysługują zryczałtowane koszty uzyskania przychodu. Jeśli jego miejsce pracy mieści się w tej samej miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, to są to tzw. zwykłe koszty uzyskania przychodu w wysokości 250 zł miesięcznie.
W przypadku gdy pracownik dojeżdża do pracy z innej miejscowości, ma prawo złożyć wniosek o podwyższenie kosztów uzyskania przychodu do kwoty 300 zł miesięcznie.
Zwykłe, tzw. pracownicze, koszty uzyskania przychodu (250 zł) przysługują także osobom zarządzającym, zatrudnionym na innej podstawie niż stosunek pracy, czyli na podstawie cywilnoprawnego kontraktu menedżerskiego, a także będącym członkiem zarządu lub rady nadzorczej, ale pod warunkiem, że są rezydentami. Nie mają oni jednak prawa do podwyższonych kosztów uzyskania przychodu (300 zł) nawet wtedy, gdy dojeżdżają do miejsca wykonywania pracy z innej miejscowości.
Polscy rezydenci podatkowi, w tym także cudzoziemcy, mają prawo do uwzględnienia 20% kosztów uzyskania przychodu z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło, a do 50% kosztów uzyskania przychodu, jeśli korzystają z praw autorskich i w wyniku takiej umowy następuje przekazanie praw autorskich zamawiającemu.
Autorskie – w wysokości 50% – koszty uzyskania przychodu mogą uwzględnić również pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, ale tylko w stosunku do tej części wynagrodzenia, która przysługuje za prace twórcze. Rzadko dotyczy to całości wynagrodzenia. Najczęściej takie prace są określane procentowo (np. 30%, 50%, 70% kwoty wynagrodzenia) i na podstawie comiesięcznego zestawienia czasu poświęconego na prace autorskie. W stosunku do pozostałej, nietwórczej części wynagrodzenia przysługują pracownikowi podstawowe koszty uzyskania przychodów lub na podstawie jego oświadczenia – koszty podwyższone.
Od 2023 r. o podwyższone koszty uzyskania przychodu można zawnioskować na druku PIT-2.
Od 2022 r. art. 32 ust. 1f ustawy o pdof został poszerzony o możliwość rezygnacji z kosztów uzyskania przychodu, przy czym ta możliwość dotyczy wszystkich osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, niezależnie od wieku pracownika. Od 2023 r. oświadczenie o rezygnacji z kosztów uzyskania przychodu można złożyć na druku PIT-2 w części H poz. 16. Rezygnacja z kosztów uzyskania przychodu ma sens w przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony przynajmniej na podstawie dwóch umów o pracę u jednego pracodawcy lub u kilku pracodawców. Złożenie takiego oświadczenia zminimalizuje wysokość podatku do dopłaty wynikającą z rozliczenia rocznego.
Na PIT-2 można też złożyć wniosek o rezygnację ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów (część I poz. 18). Podatnik składa taki wniosek, gdy osiągał lub osiąga przychody z kilku źródeł i gdy ma pewność lub przewiduje, że przekroczy roczny limit przychodów, do których mogą być stosowane koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% (obecnie ten limit przychodów wynosi 120 000 zł). Jeśli podatnik nie złoży takiego wniosku, a 50% kosztów uzyskania przychodów zostanie zastosowane w odniesieniu do przychodów przekraczających pierwszy próg podatkowy, to będzie musiał dopłacić podatek na podstawie deklaracji rocznej PIT-37 lub PIT-36.
Artykuł pochodzi z książki:
Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia
Autorzy
Renata Guza-Kiliańska, Mariusz Makowski