Wycenę należy zakończyć najpóźniej do dnia wyznaczonego przepisami na sporządzenie zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej zamykanego roku obrotowego, czyli do 85 dnia po dniu bilansowym. W 2022 r. wyznaczona data wypada w sobotę – 26 marca. Termin ten nie ulega przesunięciu na kolejny dzień roboczy. Tak więc w jednostkach, w których sobota nie jest dniem roboczym, trzeba te prace wykonać najpóźniej w ostatnim dniu pracy przed 26 marca 2022 r. – 25 marca 2022 r. (piątek).
W praktyce największe problemy z wyceną bilansową dotyczą aktywów trwałych oraz należności. Jest tak ze względu na specyfikę jednostek sektora finansów publicznych. W jednostkach tych te aktywa występują w największej liczbie i mają najwyższą wartość bilansową. Problemy te pogłębia dodatkowo bardzo duża liczba regulacji ustawowych i z zakresu praktyki rachunkowości, które trzeba znać, aby wycenić prawidłowo aktywa.
W Poradniku przedstawiono zasady wyceny bilansowej aktywów i pasywów obowiązujące w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych. Krok po kroku opisane są poszczególne etapy wyceny i problemy, jakie napotyka się najczęściej w ich przebiegu. Dla wszystkich kwestii problematycznych podano ich prawidłowe rozwiązania.
Z Poradnika można się dowiedzieć m.in.:
- jak prawidłowo ustalić wartość początkową brutto i netto dla środków trwałych w postaci rzeczowej i praw, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- jak obliczać odpisy aktualizujące wartość gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste oraz długoterminowych aktywów finansowych,
- jak wyceniać składniki majątku obrotowego – w zależności od tego, jak są ujmowane w ewidencji księgowej w trakcie roku obrotowego,
- na czym polega wycena należności i zobowiązań w kwocie wymaganej zapłaty,
- jak szacować odpisy aktualizujące wartość należności do kwoty odzyskiwalnej,
- jak wyceniać rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów oraz rezerwy,
- na czym polega wycena funduszy (podstawowego, ZFŚS i funduszu celowego).
Wszystkie zagadnienia zostały zobrazowane przykładami z praktyki (łącznie około 40). W Poradniku są też odpowiedzi na pytania zadawane przez księgowych w mediach społecznościowych, m.in.:
- czy decyzja o ustaleniu wartości rynkowej nieruchomości oddanej w trwały zarząd jest podstawą do aktualizacji wartości początkowej gruntu, budynków i budowli wymienionych w tej decyzji,
- jak ustalać wartość początkową darowanych środków trwałych, gdy wartość darowizny jest nieustalona albo ustalona na poziomie symbolicznej złotówki,
- jak wyceniać i amortyzować prawo użytkowania wieczystego gruntów,
- jakie skutki dla wartości brutto i netto środka trwałego ma tzw. nieodpłatne przekazanie między jednostkami powiązanymi,
- jak odróżnić nakłady na remont od nakładów na ulepszenie,
- jak kwalifikować nakłady na remonty kapitalne środków trwałych,
- czy i jak jednostka ma inwentaryzować paliwo w bakach pojazdów,
- czy wartość początkowa pozostałych środków trwałych zawsze zmienia się na skutek ulepszenia albo przyłączania i odłączania ich części dodatkowych i peryferyjnych,
- czy upadłość dłużnika ogłoszoną po dniu bilansowym, ale przed sporządzeniem sprawozdania finansowego, należy uwzględnić przy szacowaniu odpisu aktualizującego należności jednostki,
- czy wysokość rezerwy utworzonej w związku ze sprawą sądową zależy od stopnia prawdopodobieństwa jej wygrania,
- czy stan ZFŚS musi być zgodny z kwotą środków na rachunku bankowym funduszu,
i wiele innych.
Dopełnieniem Poradnika jest Ściąga księgowego – Aktywa i pasywa – schematy wyceny bilansowej i odniesienia do sald kont syntetycznych. Ściąga zawiera schematy wyceny poszczególnych rodzajów aktywów i pasywów w powiązaniu z saldami kont, które należy zgrupować, aby wycenić aktywa i pasywa na potrzeby sporządzenia bilansu jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego.