Zasady gospodarowania mieniem ruchomym są ustalone w sposób ogólnie obowiązujący tylko dla państwowych jednostek budżetowych – w odniesieniu do powierzonych im w zarząd składników majątkowych Skarbu Państwa. Regulacje te są zawarte w ustawie o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniu w sprawie gospodarowania majątkiem ruchomym SP. Odpowiednika tych przepisów nie ma dla mienia komunalnego. Dlatego pracownicy samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych mają liczne problemy związane z gospodarowaniem składnikami komunalnego mienia ruchomego, oddanymi tym jednostkom w zarząd i użytkowanie.
Rozwiązania problemów należy szukać w przepisach ustalających nadrzędne zasady zarządu mieniem komunalnym, zawartych w uofp i samorządowych ustawach ustrojowych oraz w aktach szczegółowych wydawanych przez:
- organy stanowiące JST – dotyczących ogólnych zasad wykonywania zarządu mieniem komunalnym danej JST,
- organy wykonawcze JST – dotyczących procedur kontroli zarządczej II stopnia w obszarze gospodarki mieniem komunalnym i jego ochrony,
- kierowników jednostek organizacyjnych podległych JST – dotyczących procedur kontroli zarządczej I stopnia w obszarze gospodarki mieniem komunalnym i jego ochrony.
Przy czym istotne jest, że kierownicy jednostek przy tworzeniu wewnętrznych instrukcji gospodarki mieniem ruchomym muszą brać pod uwagę ustalenia organów wykonawczych i stanowiących, a organy wykonawcze – przepisy wydane przez organy stanowiące.
Poradnik ma przede wszystkim służyć pomocą przy opracowaniu uregulowań dotyczących zasad zarządu mieniem ruchomym przez organy JST i kierowników podległych im jednostek organizacyjnych. Przedstawia ramową instrukcję wykonywania zarządu mieniem komunalnym, a także omówienie i objaśnienie celu wprowadzania różnych uregulowań w tym zakresie.
Zamieszczone porady i zapisy instrukcji ramowej mogą też wykorzystać kierownicy państwowych jednostek budżetowych przy ustalaniu procedur kontroli zarządczej I stopnia w obszarze gospodarki mieniem, które umożliwiają stosowanie rozporządzenia w sprawie gospodarowania majątkiem ruchomym SP.
Poradnik zawiera liczne przykłady z praktyki jednostek samorządowych oraz wypełnione wzory uniwersalnych dokumentów wewnętrznych stosowanych w gospodarce mieniem ruchomym, które mogą stosować zarówno samorządowe, jak i państwowe jednostki organizacyjne.
Wzory dokumentów wewnętrznych powołanych w instrukcji ramowej znajdują się w dodatku specjalnym do Poradnika w Ściądze księgowego: Gospodarka składnikami mienia ruchomego – wzory dokumentów. Wzory te nie są ustalone w przepisach ogólnie obowiązujących. Powinna je ustalić każda jednostka we własnym zakresie.