Odsetki w Kodeksie cywilnym i w transakcjach handlowych – zasady naliczania. Poradnik Rachunkowości Budżetowej nr 9/2021

W jednostkach sektora publicznego odsetki nalicza się zarówno od należności, jak i od zobowiązań. Pracownicy księgowości mają problemy z prawidłowym ustaleniem kwot odsetek. W Poradniku zostały omówione zasady naliczania, uiszczania, rozliczania i wygasania odsetek cywilnoprawnych i w transakcjach handlowych dla jednostek jako wierzycieli i dłużników.

Z Poradnika można się dowiedzieć m.in.:

• które z wielu rodzajów odsetek cywilnoprawnych (umownych, ustawowych, maksymalnych, zwykłych, za opóźnienie) oraz w transakcjach handlowych (ustawowych i za opóźnienie) trzeba naliczać z umów zawieranych przez jednostki,
• jak ustalić terminy wymagalności odsetek,
• jak prawidłowo wyliczyć odsetki kapitałowe i za opóźnienie,
• kiedy można naliczyć odsetki od odsetek,
• jakie są szczególne zasady przedawnienia odsetek,
• jak rozliczać wpłacone sumy na należność główną i odsetki oraz na czym polega niedochodzenie odsetek,
• co ma robić jednostka, aby nie ponosić kosztów odsetkowych,
• czy można nie zaksięgować noty odsetkowej od kontrahenta, jeśli odsetki za opóźnienie pokryje pracownik jednostki sektora publicznego z własnych środków,
• jakie odsetki należy naliczać w przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki z ZFŚS – kapitałowe, za opóźnienie czy jedne i drugie,
• jak klasyfikować i ewidencjonować odsetki oraz czy można naliczone, ale niezapłacone odsetki od należności budżetowych na koniec każdego kwartału przenieść od razu na konto 290.

Wszystkie zagadnienia zostały zobrazowane przykładami z praktyki (łącznie ponad 75) wraz z wzorami stosowanych dokumentów.

Dopełnieniem Poradnika jest Ściąga księgowego – Kolejność rozliczania wpłat dokonanych przez dłużnika. Są tam zawarte wzory rozksięgowań na należność główną i odsetki kwot wpłaconych przez dłużników w sytuacji, gdy nie wystarczą one na pokrycie długu oraz należności ubocznych (w tym dla długów zaległych i niewymagalnych, długów od podmiotów w upadłości zgłoszonych i niezgłoszonych do masy upadłości, regulowanych pieniędzmi i w drodze potrącenia, oraz długów zabezpieczonych rzeczowo, np. zastawem, hipoteką).