Prawidłowe przygotowanie bilansu ma kluczowe znaczenie dla rzetelności całego sprawozdania finansowego.
Sporządzenie bilansu jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych wiąże się jednak z wieloma trudnościami. Wynikają one m.in. z enigmatyczności opisów poszczególnych pozycji bilansu, którego wzór dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych nie został ustalony w przepisach o rachunkowości, lecz w odrębnym rozporządzeniu wydanym na podstawie przepisów o finansach publicznych. Bilans powinien być sporządzony w sposób rzetelny i zgodny z obowiązującymi przepisami.
W Poradniku Rachunkowości Budżetowej „Bilans za 2025 r. – zasady sporządzania” przedstawiono praktyczne wskazówki dotyczące wypełniania bilansu jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego, m.in. wskazano:
- jakie aktywa lub pasywa należy wykazać w poszczególnych pozycjach,
- z jakich kont księgowych uzyskać dane na ich temat i jak je przekształcić, aby uzyskać ich wartość bilansową.
Ponadto wyjaśniono, jakie dane zamieścić w „Informacji dodatkowej” do sprawozdania finansowego, aby umożliwić prawidłową ocenę wielkości aktywów lub pasywów wycenianych dla celów bilansowych w sposób odmienny niż na dzień ujęcia operacji w księgach rachunkowych.
Czego dowiesz się z Poradnika Rachunkowości Budżetowej „Bilans za 2025 r. – zasady sporządzania”?
- Które zasady wyceny aktywów i pasywów określone w ustawie o rachunkowości zostały dostosowane do specyfiki jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.
- Jakie uproszczenia w ewidencji oraz wycenie aktywów i pasywów mogą stosować jednostki organizacyjne zaliczane do kategorii mikro i małych, a jakie ustawodawca przewidział dla wszystkich jednostek – niezależnie od wielkości.
- Jakich przeksięgowań z kont wynikowych należy dokonać pod datą 31 grudnia.
- Czy fundusz jednostki budżetowej może być ujemny.
- Które pozycje bilansu i w jaki sposób powinny być wypełniane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe, a które przez samorządowe zakłady budżetowe, np. czy w bilansie państwowej jednostki budżetowej na koniec roku mogą być wykazane środki pieniężne w kasie – pogotowie kasowe.
- Jakie błędy w prowadzeniu gospodarki finansowej i ewidencji księgowej mogą skutkować niewypełnieniem określonych pozycji bilansu i jak je usuwać.
Przygotowane zostały listy kontrolne, które pozwolą sprawdzić, czy bilans jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego został wypełniony zgodnie z przepisami, danymi z ksiąg rachunkowych oraz wynikami inwentaryzacji.
Dopełnieniem Poradnika jest Ściąga księgowego z aktualnymi terminami, w jakich trzeba wykonać w 2026 r. poszczególne czynności związane z zamknięciem ksiąg rachunkowych i rozliczeniem środków budżetowych za 2025 r.
W 2026 r. trzeba zwrócić uwagę na to, że część terminów upływa w dni wolne od pracy. Niestety, regulacje, co robić w takich przypadkach, są niejednolite. Czynności związane z zamykaniem ksiąg rachunkowych trzeba wykonać wcześniej, w ostatnim dniu roboczym przed upływem terminów końcowych. Natomiast terminy wykonania czynności związanych z rozliczeniami środków budżetowych za 2025 r. przesuwają się automatycznie na pierwszy dzień roboczy po terminie ustawowym albo na ostatni dzień roboczy przed terminem ustawowym.