Po 3 miesiącach trwania uzgodnień międzyresortowych wprowadzono spore zmiany w podziałkach klasyfikacji budżetowej. W dniu 27 lipca 2022 r. zostało opublikowane rozporządzenie zmieniające. Wprowadzono dużo nowych podziałek (rozdziały, paragrafy dochodów i paragrafy wydatków), a przy niektórych zmieniono objaśnienia. Jednostki powinny na bieżąco uwzględniać wprowadzone zmiany w planowaniu, rachunkowości i sprawozdawczości. Niestety, prawie wszystkie zmiany mają moc wsteczną. Dla jednostek oznacza to, że będą musiały dokonać licznych przeksięgowań w księgach rachunkowych. W Poradniku szczegółowo omówiono zmiany wprowadzone w poszczególnych załącznikach do rozporządzenia w sprawie klasyfikacji budżetowej wraz z komentarzem:
- jak w praktyce stosować nowe lub zmienione podziałki,
- od kiedy obowiązuje dany rozdział/paragraf,
- w jakiej formie JST powinny dostosować uchwały budżetowe – czy w tej sprawie należy wydać zarządzenie/uchwałę organu wykonawczego, czy podjąć uchwałę organu stanowiącego,
- jakich przeksięgowań należy dokonać w księgach rachunkowych.
W praktyce wiele kontrowersji nadal (mimo wyjaśnień Ministerstwa Finansów z 27 marca 2018 r.) wywołuje zwiększenie od 1 stycznia 2018 r. z 3500 zł do 10 000 zł limitu wartości środków trwałych, które mogą być umarzane jednorazowo. Wątpliwości dotyczą zasad klasyfikowania wydatków budżetowych na nabycie albo wytworzenie środków trwałych do wydatków bieżących lub majątkowych oraz ujmowania tych operacji gospodarczych w ewidencji księgowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Problemy te wynikają z rozbieżności między przepisami. Regulacje są nie tylko niejednolite, ale też mają luki. W czerwcu 2022 r. Ministerstwo Finansów udzieliło odpowiedzi na interpelację poselską w sprawie wydatków majątkowych w przypadku zakupu środków trwałych w JST. Jak stosować próg 10 000 zł w klasyfikacji budżetowej i ewidencji środków trwałych? W Poradniku znajdują się ww. wyjaśnienia Ministerstwa Finansów wraz ze wskazówkami postępowania i przykładami w tym zakresie.
Kolejny problem dotyczy prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych i wydatkowanych na realizację projektów unijnych. W praktyce, niestety, przy prowadzeniu odrębnej ewidencji księgowej dla projektów finansowanych ze środków UE jednostki będące beneficjentami popełniają wiele błędów. W Poradniku podano m.in.:
- jakie zmiany trzeba wprowadzić w obowiązującej w jednostce polityce rachunkowości,
- w jaki sposób prowadzić wyodrębnioną ewidencję dla projektów finansowanych ze środków unijnych,
- dlaczego jednostki muszą prowadzić wyodrębnioną ewidencję,
- jakie błędy popełniają beneficjenci przy prowadzeniu wyodrębnionej ewidencji księgowej.
Od 3 sierpnia 2022 r. obowiązuje kilka zmian w zakresie gospodarowania mieniem ruchomym SP. W szczególności obowiązują usprawnione procedury związane z zagospodarowywaniem mienia zbędnego i zużytego. W Poradniku wskazano m.in.:
- jakie obowiązują nowe procedury wyceny mienia zbędnego lub zużytego,
- na czym polega pierwszeństwo zagospodarowania mienia zbędnego przez jego przekazanie innej jednostce państwowej,
- na czym polegają uproszczenia procedur odnoszących się do wartości mienia zbędnego,
- co obejmuje poszerzony katalog rzeczy, które można zlikwidować bez prób innego zagospodarowania,
- od kiedy należy stosować zmienione rozporządzenie.
Dopełnieniem Poradnika jest Ściąga księgowego z instruktażem, jak postępować, gdy jednostka nie ma środków na terminową zapłatę zobowiązań wobec kontrahentów i jak nie dopuścić do ujemnych konsekwencji.