Wprowadzone zmiany i nowości dotyczą sporządzania sprawozdań zarówno przez jednostki państwowe, jak i przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) oraz ich jednostki organizacyjne. Zmianie uległy wzory sprawozdań, instrukcje ich sporządzania, a także formy ich przekazywania.
Najistotniejszą zmianą jest elektronizacja sprawozdawczości budżetowej JST oraz ich jednostek organizacyjnych. Wykluczono inną formę przekazywania sprawozdań budżetowych w zakresie JST niż forma elektroniczna. Zrezygnowano z przekazywania sprawozdań w formie pisemnej. Minister Finansów nie pozostawił już zarządowi JST wyboru decydowania, w jakiej formie jego jednostki organizacyjne (jednostki obsługujące) będą przekazywały swoje sprawozdania. Wprowadzono przepisy zobowiązujące kierowników jednostek i kierowników jednostek obsługujących do przekazania do zarządu JST sprawozdań jednostkowych w formie dokumentu elektronicznego. Zmiany te miały obowiązywać już w 2022 r. Termin wprowadzenia obligatoryjnego sposobu sporządzania sprawozdań w formie dokumentu elektronicznego przez te jednostki był nierealny. Postulowano zatem o wydłużenie czasu na dostosowanie sposobu sporządzania i przekazywania sprawozdań o 1 rok. Uwaga ta została uwzględniona. Ostatecznie jednostki organizacyjne JST i jednostki obsługujące będą musiały przekazywać zarządowi JST swoje sprawozdania jednostkowe w nowej formie, tj. tylko i wyłącznie w formie elektronicznej w 2023 r., począwszy od sprawozdań rocznych Rb-27S, Rb-28S za 2022 r. oraz sprawozdań Rb-30S, Rb-27ZZ, Rb-50 za IV kwartały 2022 r.
Niestety, w nowym akcie prawnym nie zostały unormowane wątpliwe dotąd kwestie (np. w zakresie wykazywania przez JST danych w sprawozdaniu Rb-27S w kolumnie „Należności”). Nie zostały też uwzględnione wszystkie uwagi zgłaszane w ramach uzgodnień międzyresortowych (m.in. w zakresie doprecyzowania zapisów w kolumnie „Skutki udzielonych ulg i zwolnień...”). W związku z tym już pojawiają się różne wątpliwości.
W Poradniku omówiono wprowadzone zmiany i nowości dotyczące m.in.:
- form przekazywania sprawozdań,
- wzorów sprawozdań (zmian wzorów sprawozdań),
- wprowadzenia nowego sprawozdania (Rb-34),
- poszczególnych instrukcji sporządzania sprawozdań,
- terminów przekazywania sprawozdań odbiorcom.
Przy każdym paragrafie rozporządzenia zamieszczony jest komentarz autora, wskazujący na najważniejsze zmiany w stosunku do wcześniejszego rozporządzenia (z 9 stycznia 2018 r.) oraz ich zastosowanie w praktyce.
Dopełnieniem Poradnika jest Ściąga księgowego – Zmiany i nowości w sprawozdawczości budżetowej w 2022 r. – zestawienie.