W estońskim CIT nie ma konieczności:
- prowadzenia rachunkowości podatkowej,
- ustalania podatkowych kosztów uzyskania przychodów,
- obliczania podatkowych odpisów amortyzacyjnych.
Zaliczki na podatek CIT nie są płacone co miesiąc, a podatek odprowadza się w momencie wypłaty zysku ze spółki (dywidendy).
Daje to możliwość swobodnego określenia momentu, w którym nastąpi opodatkowanie, i pozwala przeznaczać pieniądze na cele związane z bieżącą działalnością firmy.
Dodatkowo w momencie opodatkowania (wypłaty zysku) efektywna stawka podatku (na którą składają się podatek od zysku spółki i podatek od dywidendy płacony przez wspólnika) będzie niższa niż w przypadku klasycznego CIT.
Dla małych podatników wyniesie tylko 20% zamiast 26,29%, a dla pozostałych podatników – łącznie tylko 25% zamiast 34,39%.
Różnica pomiędzy wysokością opodatkowania w estońskim CIT i w klasycznym CIT – przykład dla małego podatnika[1]
Estoński CIT (mały podatnik)
Opodatkowanie spółki:
- zysk do opodatkowania – 1 000 000 zł,
- estoński CIT (10%) – 100 000 zł.
Opodatkowanie wspólnika – dywidendy:
- wypłacony zysk – 1 000 000 zł,
- podatek od dywidendy (19%) – 190 000 zł,
- pomniejszenie podatku (90%) – 90 000 zł,
- podatek od dywidendy po zmniejszeniu – 100 000 zł.
Całkowity podatek – 200 000 zł (20%)
Klasyczny CIT (mały podatnik)
Opodatkowanie spółki
- zysk do opodatkowania – 1 000 000 zł,
- podatek CIT (9%) – 90 000 zł,
- zysk do wypłaty – 910 000 zł.
Opodatkowanie wspólnika – dywidendy
- wypłacony zysk – 910 000 zł,
- podatek od dywidendy (19%) – 172 900 zł.
Całkowity podatek – 262 900 zł (26,29%)
Różnica w wysokości opodatkowania w estońskim CIT i w klasycznym CIT – przykład dla dużego podatnika
Estoński CIT (duży podatnik)
Opodatkowanie spółki:
- zysk do opodatkowania – 1 000 000 zł,
- estoński CIT (20%) – 200 000 zł.
Opodatkowanie wspólnika – dywidendy:
- wypłacony zysk – 1 000 000 zł,
- podatek od dywidendy (19%) – 190 000 zł,
- pomniejszenie podatku (70%) – 140 000 zł,
- podatek od dywidendy po zmniejszeniu – 50 000 zł.
Całkowity podatek – 250 000 zł (25%)
Klasyczny CIT (duży podatnik)
Opodatkowanie spółki:
- zysk do opodatkowania – 1 000 000 zł,
- podatek CIT (19%) – 190 000 zł,
- zysk do wypłaty – 810 000 zł.
Opodatkowanie wspólnika – dywidendy:
- wypłacony zysk – 810 000 zł,
- podatek od dywidendy (19%) – 153 900 zł.
Całkowity podatek – 343 900 zł (34,39%)
Dla kogo jest estoński CIT?
Estońskie zasady opodatkowania CIT mogą stosować spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne i proste spółki akcyjne, jeżeli:
- przychody uzyskiwane: z wierzytelności, odsetek, pożyczek, opłat leasingowych, poręczeń, gwarancji, praw autorskich, praw własności przemysłowej, ze zbycia instrumentów finansowych oraz z transakcji z podmiotami powiązanymi nie przekraczają 50% wszystkich przychodów spółki;
- zatrudniają na podstawie:
– umowy o pracę co najmniej 3 osoby przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym (w przypadku gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych 12 miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym) albo
– innej umowy niż umowa o pracę, przy czym wydatki na wynagrodzenia innych umów niż umowa o pracę stanowią co najmniej 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek ZUS;
- udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami tych spółek są wyłącznie osoby fizyczne;
- nie posiadają udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną;
- za okres opodatkowania ryczałtem nie sporządzają sprawozdań finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości;
- złożą zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym mają być opodatkowane ryczałtem.
WAŻNE!
Wszystkie powyższe warunki muszą zostać spełnione łącznie.
Jeżeli jednostka wybierze estońskie zasady opodatkowania, to będzie musiała je stosować przez 4 bezpośrednio następujące po sobie lata podatkowe. Jeżeli w tym okresie nie zrezygnuje z opodatkowania ryczałtem, okres opodatkowania na tych zasadach zostanie automatycznie przedłużony na kolejne 4 lata podatkowe.
Informację o rezygnacji z ryczałtu można złożyć w deklaracji podatkowej składanej do końca trzeciego miesiąca następującego po roku podatkowym.
WAŻNE!
Nowo założone spółki również mogą korzystać z estońskiego CIT.
W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności warunek dotyczący struktury przychodów uznaje się za spełniony w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem. Warunek dotyczący zatrudnienia nie dotyczy roku rozpoczęcia tej działalności i 2 lat podatkowych bezpośrednio po nim następujących. Jednak począwszy od drugiego roku podatkowego podatnik musi corocznie zwiększać zatrudnienia o co najmniej 1 etat w pełnym wymiarze czasu pracy, aż do osiągnięcia wielkości zatrudnienia określonej w tym przepisie.
Jak przejść na estoński CIT?
Przejście na estoński CIT jest dobrowolne. Aby to zrobić, należy złożyć zawiadomienie o wyborze tej formy opodatkowania do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Co podlega opodatkowaniu estońskim CIT?
Opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek podlega dochód ustalony jako:
- zysk netto wypracowany w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej został przeznaczony do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat);
- ukryte zyski w postaci świadczeń pieniężnych, niepieniężnych, odpłatnych, nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych, wykonanych na rzecz udziałowców, akcjonariuszy, wspólników lub na rzecz podmiotów bezpośrednio albo pośrednio z nimi powiązanych, w szczególności:
– kwoty pożyczek udzielonych przez spółkę udziałowcowi, akcjonariuszowi lub wspólnikowi wraz z odsetkami, prowizjami, wynagrodzeniami i opłatami od tych pożyczek,
– świadczenia wykonane przez spółkę na rzecz fundacji prywatnej lub rodzinnej,
– nadwyżka wartości rynkowej transakcji kontrolowanej ponad ustaloną cenę tej transakcji,
– nadwyżka zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty,
– wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce,
– równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego,
– darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju,
– wydatki na reprezentację;
- wysokość wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą;
- nadwyżka wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) – w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;
- suma zysków netto osiągniętych w każdym roku podatkowym stosowania opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej te zyski nie były zyskami podzielonymi lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty (dochód z tytułu zysku netto) – w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem;
- wartość przychodów i kosztów podlegających zgodnie z przepisami o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku (stracie) netto, które nie zostały uwzględnione w tym zysku (stracie) netto (dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych);
- dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów;
- odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę, zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki;
- świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.
Ile wynosi estoński CIT?
Ryczałt od dochodów jest płacony w momencie wypłaty zysku i w innej wysokości niż standardowy CIT.
Dla małych podatników i dla podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej na tych zasadach wynosi 10% podstawy opodatkowania. W przypadku pozostałych podatników jest to 20% podstawy opodatkowania.
Podstawą opodatkowania jest:
- suma dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat – ustalona w miesiącu, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto,
- suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą – ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku,
- dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku – osiągnięty w miesiącu, w którym nastąpiło łączenie, podział, przekształcenie podmiotów lub wniesienie wkładu niepieniężnego,
- dochód z tytułu zysku netto – osiągnięty w roku podatkowym, w którym zakończono opodatkowanie ryczałtem,
- dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych osiągnięty w roku podatkowym.
Kiedy rozlicza się i płaci estoński CIT?
Do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego podatnik musi złożyć deklarację o wysokości dochodu osiągniętego za poprzedni rok podatkowy. Deklarację składa do urzędu skarbowego elektronicznie – na formularzu CIT-8E.
Podstawa prawna
- 3 ust. 1 pkt 12–22, 29–33, art. 3 ust. 1a–1e, art. 4, 4a, 5, 6, 7, art. 20 ust. 1, art. 28, 28b, 30, 31, 32, 34, 35b, 35c, 37, 39, 45–54 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 120; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1598
- 1 ust. 1–3, art. 6 ust. 1, art. 9b, art. 12 ust. 1 pkt 4e, art. 12 ust. 4 pkt 2, art. 15a, art. 15d, art. 16 ust. 1 pkt 25a i 26a, art. 16 ust. 1 pkt 58, art. 16 ust. 2, art. 16 ust. 2a pkt 1, art. 16j ust. 1 i 2, art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a, art. 17 ust. 1 pkt 54a, art. 17 ust. 10a, art. 18 ust. 1, art. 27 ust. 1 i 2, art. 27a, art. 28 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1843
[1] Przykłady wyliczeń w tabelach 63 i 64 podane przez Ministerstwo Finansów na stronie: www.biznes.gov.pl – Estoński CIT – podstawowe informacje.
Artykuł pochodzi z książki:
Sprawozdanie finansowe 2023 - Poradnik Gazety Prawnej
Autorka
Joanna Gawrońska, biegły rewident