Urlop proporcjonalny - zasady ustalania

W przypadku rozwiązania umowy w trakcie roku, u pracodawcy dotychczasowego urlop będzie ustalany w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy. Wyjątkiem będzie sytuacja, kiedy to pracownik przed rozwiązaniem stosunku pracy wykorzystałby urlop w przysługującym lub w wyższym wymiarze. Wówczas, w sytuacji gdy pracownik zatrudnia się u kolejnego pracodawcy, należy mu się urlop proporcjonalny do okresu:

• jaki pozostał do końca danego roku kalendarzowego – jeżeli pracownik został zatrudniony przynajmniej do końca tego roku,
• zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w przypadku gdy została zawarta umowa terminowa, na okres krótszy niż do końca roku kalendarzowego, w którym pracownik podjął pracę.

W praktyce nie można wykluczyć sytuacji, kiedy pracownik przed ustaniem stosunku pracy w ciągu roku kalendarzowego wykorzysta urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze niż wynikający z zachowania zasady proporcjonalności względem przepracowanego okresu. W takim przypadku u kolejnego pracodawcy pracownik będzie miał prawo do urlopu w wymiarze odpowiednio niższym.

WAŻNE!
Jeżeli pracownik przed ustaniem zatrudnienia wykorzystał urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze, niż mu przysługiwał, wówczas u kolejnego pracodawcy otrzyma urlop w wymiarze odpowiednio niższym.

Łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie może być niższy niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich pracodawców. Powyższa zasada jest obowiązująca również wtedy, gdy w danym roku kalendarzowym stosunek pracy z pracodawcą został rozwiązany, a po jakimś czasie strony ponownie zdecydowały się na zatrudnienie na podstawie stosunku pracy.

Zasada proporcjonalnego ustalania urlopu obowiązuje również w przypadku pracownika powracającego do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej miesiąc okresie:

• urlopu bezpłatnego;
• urlopu wychowawczego;
• pełnienia zasadniczej służby wojskowej, pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, pełnienia służby w aktywnej rezerwie w dniach tej służby, odbywania ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy albo pełnienia służby zastępczej. Przepis ten obowiązuje od 23 kwietnia 2022 r., gdy weszła w życie ustawa z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny. Aktywną rezerwę tworzą osoby, które zgłosiły chęć pełnienia służby w aktywnej rezerwie, złożyły przysięgę wojskową i nie pełnią innego rodzaju służby wojskowej oraz nie ukończyły 55 roku życia, a w przypadku osób posiadających stopień podoficerski lub oficerski – 63 roku życia. Natomiast pasywną rezerwę tworzą osoby, które mają uregulowany stosunek do służby wojskowej i nie pełnią innego rodzaju służby wojskowej, i nie podlegają militaryzacji oraz nie ukończyły 55 roku życia, a w przypadku osób posiadających stopień podoficerski lub oficerski – 63 roku życia (art. 131 ust. 2 i 3 ustawy o obronie Ojczyzny);
• tymczasowego aresztowania;
• odbywania kary pozbawienia wolności;
• nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Zasada proporcjonalności w powyższych przypadkach ma zastosowanie do roku kalendarzowego, w którym pracownik powraca do dotychczasowego pracodawcy po okresie niewykonywania pracy. Należy jednak pamiętać, że pracodawca nie obniży w sposób proporcjonalny wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownikowi, jeżeli nabył on prawo do tego urlopu w danym roku, a następnie przebywał na urlopie wychowawczym i powrócił do pracy w tym samym roku. W takim przypadku pracownik zachowa prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Artykuł pochodzi z książki:
Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Autorzy
Sebastian Kryczka
Mariusz Pigulski