Kasowy PIT nowe rozwiązanie dla podatników prowadzących pkpir oraz opodatkowanych ryczałtem

Metoda kasowa pozwala podatnikom odsunąć moment rozliczenia przychodu do czasu otrzymania zapłaty. Przypomnijmy bowiem, że przychód z działalności gospodarczej jest co do zasady przychodem należnym. Oznacza to, że przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uznaje się zasadniczo dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi (także częściowego wykonania usługi), jednak nie później niż dzień:

• wystawienia faktury albo
• uregulowania należności (art. 14 ust. 1c updof).

Obecnie o momencie powstania przychodu decyduje to, które zdarzenie będzie pierwsze, tzn. dostawa towaru/wykonanie usługi, wystawienie faktury czy otrzymanie całości należności.

Podatnicy uprawnieni do stosowania metody kasowej

W związku ze zmianami w PIT wprowadzanymi od 1 stycznia 2025 r. z metody kasowej będzie mógł skorzystać podatnik, w tym podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, osiągający przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie, jeżeli łącznie spełni następujące warunki:

• przychody z prowadzonej przez niego samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczą kwoty 1 000 000 zł; w przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach będzie się również uwzględniało przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę;
• w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnik nie prowadzi ksiąg rachunkowych;
• podatnik złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej. Trzeba to będzie zrobić w terminie do 20 lutego roku podatkowego. W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego oświadczenie trzeba będzie złożyć w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpi w grudniu roku podatkowego – w terminie do końca roku podatkowego (art. 14c ust. 1 updof).

Wymienione warunki powodują, że w praktyce z metody kasowej może skorzystać ograniczona grupa podatników. Są to podatnicy prowadzący działalność gospodarczą na mniejszą skalę. Z metody kasowej nie skorzystają natomiast podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą w formie spółek osobowych (spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej).

Wykluczenie przez ustawodawcę z grona podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej, podatników prowadzących księgi rachunkowe oznacza, że z metody kasowej skorzystają tylko podatnicy:

• opodatkowani według skali podatkowej, podatkiem liniowym albo podatnicy IP BOX, którzy prowadzą pkpir;
• opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (zasady korzystania z metody kasowej przez takich podatników opisujemy szczegółowo w pkt 6. Rozliczanie przychodów metodą kasową przez podatników opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym)

– jeżeli ich przychody z samodzielnej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy nie przekroczą 1 000 000 zł.

Przypomnijmy, że:

• księgę przychodów i rozchodów mogą prowadzić indywidualni przedsiębiorcy, których przychody w poprzednim roku podatkowym były niższe niż 2 000 000 euro (projekt zmian do ustawy o rachunkowości zakłada zwiększenie tego limitu do 2 500 000 euro).

W 2025 r. pkpir mogą prowadzić podatnicy, których przychody w 2024 r. będą niższe niż kwota 8 569 200 zł (limit obliczony według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP na 1 października 2024 r. wynoszącego 4,2846 zł/euro).

• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą opłacać podatnicy, których przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczą kwoty 2 000 000 euro. To oznacza, że ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w 2025 r. mogą opłacać podatnicy, których przychody w 2024 r. nie przekroczą kwoty 8 569 200 zł.

W przypadku podatników prowadzących księgi rachunkowe limit przychodów nie ma żadnego znaczenia. Jak wcześniej wspomniano, tacy podatnicy niezależnie od wysokości osiąganych przychodów nie mogą korzystać z metody kasowej.

Oświadczenie o wyborze i rezygnacji z metody kasowej

Warunkiem skorzystania z metody kasowej jest złożenie oświadczenia o wyborze tej metody do urzędu skarbowego w terminie do 20 lutego roku podatkowego. W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego oświadczenie to należy złożyć w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego – w terminie do końca roku podatkowego.

Ustawodawca nie przewidział urzędowego wzoru do składania takiego oświadczenia. Przykładowy wzór zamieszczony jest publikacji pdf – do zakupu na stronie sklep.infor.pl.

W przypadku wyboru metody kasowej rozliczania przychodów podatnik jest obowiązany stosować tę metodę przez cały rok podatkowy (art. 14c ust. 7 updof). Nie może być więc tak, że podatnik przez część roku stosuje metodę kasową, a przez część nie. Jeżeli podatnik umrze w roku podatkowym, w którym stosował metodę kasową rozliczania przychodów, to przedsiębiorstwo w spadku ma obowiązek stosować tę metodę do końca tego roku podatkowego (art. 14c ust. 10 updof).

Dokonany wybór metody kasowej rozliczania przychodów dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tej metody rozliczania przychodów (art. 14c ust. 11 updof). Ustawodawca nie przewidział urzędowego wzoru do składania takiego oświadczenia. Przykładowy wzór zamieszczony jest publikacji pdf – do zakupu na stronie sklep.infor.pl.

Trzeba podkreślić, że oświadczenia o wyborze i rezygnacji z metody kasowej należy złożyć pisemnie do urzędu skarbowego. Nie dokonamy tego przez system CEIDG czy poprzez zeznanie roczne.

Wyboru metody kasowej w PIT indywidualny przedsiębiorca, który jest czynnym podatnikiem VAT, może dokonać niezależnie od tego, czy stosuje taką metodę w VAT. Podatnik może zatem korzystać z metody kasowej w PIT, nie korzystając z metody kasowej w VAT i odwrotnie. Może również korzystać z obu tych metod jednocześnie.

Artykuł pochodzi z książki:
Kasowy PIT – nowe rozwiązanie dla podatników prowadzących pkpir oraz opodatkowanych ryczałtem (PDF)

Autor
Grzegorz Ziółkowski