Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą może doświadczyć tymczasowego spadku przychodów, zmierzyć się z utratą płynności finansowej, a nawet spotkać się z faktyczną niemożnością okresowego świadczenia oferowanych przed siebie usług. Pogorszenie się sytuacji firmy na rynku może wynikać z różnych przyczyn.
Niezależnie od powodu – w sytuacji trwającego kryzysu gospodarczego, ze względu na szczególną specyfikę rynku, okresowość danego rodzaju działalności czy nawet konieczność zmierzenia się z trudną sytuacją życiową – nie trzeba od razu podejmować decyzji o definitywnym zamknięciu działalności. Jeśli mamy powody podejrzewać, że trudności mają charakter przejściowy i istnieje szansa, że z biegiem czasu sytuacja w firmie będzie mogła wrócić do normy, warto rozważyć rozwiązanie o charakterze przejściowym polegające na zawieszeniu jednoosobowej działalności gospodarczej.
Na czym polega zawieszenie jednoosobowej działalności gospodarczej?
Zawieszenie działalności to nic innego jak przerwa w jej prowadzeniu podejmowana na czas określony bądź nieokreślony, regulowana przepisami ustawy z 6 marca 2018 r. ? Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1570; dalej: prawo przedsiębiorców).
Istotę zawieszenia wyjaśnił doskonale Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 września 2018 r., sygn. akt II GSK 1045/18. „Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej należy rozumieć jako przerwę lub zastój w jej prowadzeniu, które są wymuszane przez okoliczności uniemożliwiające jej prowadzenie. Przedsiębiorstwo i przedsiębiorca istnieją w okresie zawieszenia, ale działalność gospodarcza zostaje wstrzymana. Przez zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej należy rozumieć zatem przerwanie wykonywania tej działalności sensu largo na określony okres (czas określony ustawowo), w czasie którego jednak przedsiębiorca ma zarówno prawo, jak i obowiązek dokonywania pewnych czynności związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przed jej zawieszeniem (dotyczących tej działalności). Okres zawieszenia to zatem czas «przestoju», swoistej przerwy w wykonywaniu działalności gospodarczej. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej stanowi więc dopuszczalne przez ustawodawcę przerwanie jej wykonywania na określony czas” ? wskazał NSA.
Kiedy można skorzystać z prawa do zawieszenia działalności gospodarczej?
Prawo do zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej jest z punktu widzenia interesów przedsiębiorcy korzystną regulacją prawną, a skorzystanie z niej jest fakultatywne. Przede wszystkim dlatego, że przepisy pozwalają bez wskazywania konkretnych przyczyn zawiesić na pewien okres wykonywanie prowadzonej działalności.
Jednak rozważając ten krok, trzeba we własnym interesie przeanalizować pewne kwestie. Istotne jest, aby przyczyna przemawiająca za skorzystaniem z tego uprawnienia nie była trwała. W przypadku zmiany koncepcji biznesowej, długotrwałej choroby bądź przeprowadzki za granicę powodującej niemożność świadczenia usług niezbędne może się okazać podjęcie decyzji o trwałej likwidacji działalności gospodarczej. Jeśli jednak istnieją widoki na to, że przeszkoda przeminie, a dany biznes będzie jeszcze przynosić pożądane korzyści (np. po sezonie zimowym, po okresie czasowego zastoju na rynku w danej branży) – wówczas zawieszenie działalności może się okazać najbardziej efektywnym rozwiązaniem.
Kto może skorzystać z zawieszenia jednoosobowej działalności gospodarczej?
Nie każdy może dokonać zawieszenia działalności gospodarczej. Jest ono możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy przedsiębiorca:
- nie zatrudnia pracowników, lub
- zatrudnia wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, na urlopie wychowawczym bądź na urlopie rodzicielskim niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu.
W przypadku zakończenia korzystania przez pracowników z ww. urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu – w przypadku trwającego zawieszenia działalności – pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, trwający aż do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
Co w sytuacji, kiedy zależy nam na zawieszeniu działalności, a zatrudniamy na podstawie umowy o pracę pracowników, którzy akurat nie korzystają z wyżej wymienionych urlopów? Wówczas przed zawieszeniem działalności powinniśmy rozwiązać wszystkie umowy o pracę, zwolnionych pracowników wyrejestrować zaś z ubezpieczeń (zdrowotnego, chorobowego lub wypadkowego) w ciągu siedmiu dni od daty ustania stosunku pracy. Konieczność rozwiązania umów nie dotyczy umów zlecenia oraz umów o dzieło.
Zawieszenie jednoosobowej działalności gospodarczej – formalności i procedura
Przedsiębiorca, który podejmie decyzję o zawieszeniu wykonywania działalności, może dokonać tego w dowolnie wybranej chwili. Przed zgłoszeniem zawieszenia istotne jest ustalenie, jakie warunki powinniśmy spełniać w celu efektywnego korzystania z zawieszenia, a także określenie daty, od której zawieszenie ma nastąpić, i zdecydowanie, czy zawieszenie ma trwać przez określony czas.
Ponieważ podczas trwania zawieszenia przedsiębiorca jest zobowiązany do niepodejmowania pewnych ściśle określonych działań, warto się również zastanowić, czy wybrany przez nas dzień rozpoczęcia zawieszenia nie koliduje z czynnościami, jakie wykonujemy jako przedsiębiorca.
Zawieszenie jednoosobowej działalności gospodarczej wymaga złożenia wniosku do CEIDG. Co istotne, przedsiębiorca zawieszający działalność nie musi osobno zgłaszać faktu zawieszenia działalności do urzędu skarbowego i ZUS. CEIDG po otrzymaniu wniosku automatycznie przekaże stosowną informację do ZUS, urzędu skarbowego oraz bazy REGON.
Zawieszenia wykonywania działalności można dokonać we właściwych urzędach (urzędzie miasta lub gminy, urzędzie dzielnicowym m.st. Warszawy, a także urzędzie miasta na prawach powiatu), drogą pocztową bądź przez Internet (poprzez stronę Biznes.gov.pl przy wykorzystaniu profilu zaufanego bądź e-dowodu).
Formularz wniosku o dokonanie zawieszenia jednoosobowej działalności gospodarczej dostępny jest na stronie internetowej Biznes.gov.pl oraz udostępniany jest wnioskodawcy w siedzibie urzędu miasta lub gminy.
Ważne!
Wniosek w imieniu przedsiębiorcy może zgłosić również pełnomocnik. W takim przypadku należy się upewnić, że wybrany przez nas pełnomocnik ma umocowanie do dokonania zawieszenia naszej działalności. W przypadku gdy pełnomocnik został zgłoszony do CEIDG, a składa wniosek osobiście w urzędzie, nie musi dodatkowo przedkładać pełnomocnictwa na piśmie.
W przypadku braku zgłoszenia umocowania do działania w naszym imieniu do CEIDG i złożenia pełnomocnictwa pisemnego pamiętajmy o obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł oraz dołączenia do wniosku potwierdzenia dokonania takiej opłaty.
Weryfikacja wniosku o dokonanie zawieszenia jednoosobowej działalności gospodarczej
Jeżeli wniosek złożony osobiście lub listem poleconym w wybranym urzędzie miasta lub gminy jest niepoprawny, po wstępnej jego weryfikacji urząd niezwłocznie wezwie przedsiębiorcę do korekty lub uzupełnienia we wskazanym zakresie – w terminie siedmiu dni roboczych od otrzymania wezwania. Dochowanie ww. terminu jest niezwykle istotne, wniosek, który nie zostanie poprawiony w terminie, nie będzie bowiem rozpatrywany.
W przypadku błędnego wypełnienia formularza drogą internetową komunikat o konieczności uzupełnienia danych zostanie wyświetlony niezwłocznie. Po złożeniu prawidłowo wypełnionego formularza zmiana we wpisie przedsiębiorcy w CEIDG powinna nastąpić w ciągu jednego dnia roboczego. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej w CEIDG jest bezpłatne.
Na jak długo można zawiesić jednoosobową działalność gospodarczą?
Zawieszenie jednoosobowej działalności gospodarczej zarejestrowanej w CEIDG może zostać dokonane na czas nieokreślony (bezterminowo) bądź na czas określony, nie krótszy jednak niż 30 dni.
Wyjątkiem od powyższej zasady jest zawieszenie działalności na okres trwania lutego danego roku kalendarzowego. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 23 ust. 3 prawa przedsiębiorców: „Jeżeli okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni miesiąca lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym”.
Jeżeli zdarzy się, że przedsiębiorca zdecyduje się wznowić zawieszoną działalność przed upływem wspomnianych 30 dni, wówczas uznaje się takie zawieszenie za nieskuteczne prawnie. Ciążą wtedy na nim obowiązki (w zakresie podatków i składek), tak jakby zawieszenia działalności nie było.
Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku (a w przypadku wyznaczenia dnia rozpoczęcia zawieszenia na dzień złożenia wniosku, maksymalnie następnego dnia roboczego po dniu, w którym wniosek wpłynął do urzędu) i trwa do dnia:
- wskazanego w tym wniosku,
- wskazanego we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej,
- ustanowienia zarządu sukcesyjnego – w przypadku śmierci przedsiębiorcy.
Ważne!
Data rozpoczęcia zawieszenia może pokrywać się z datą złożenia wniosku do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Przedsiębiorca może jednak wskazać również datę wcześniejszą lub późniejszą.
Artykuł pochodzi z książki:
Skuteczne sposoby na kryzys w firmie
Autor
Praca zbiorowa
Kancelaria Kondrat i Partnerzy