czwartek, 16 stycznia 2025
Pixabay
Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy o PW „jednym z głównych celów reformy międzynarodowego prawa podatkowego w ramach Filaru II było ograniczenie konkurencji w zakresie stawek CIT przez ustanowienie globalnego minimalnego poziomu opodatkowania. Stoi za tym przekonanie, iż jest to jedyny możliwy i zarazem optymalny sposób na wyrównanie warunków działania przedsiębiorstw na całym świecie, którego skutkiem będzie umożliwienie poszczególnym państwom lepszej ochrony ich podstaw opodatkowania. Środkiem do osiągnięcia tego celu jest wyeliminowanie znacznej części korzyści wynikających z przenoszenia zysków do państw, w których nie podlegają one żadnemu opodatkowaniu lub podlegają bardzo niskiemu opodatkowaniu”.
Cel ten ma być realizowany poprzez pobranie dodatkowej kwoty podatku (opodatkowanie wyrównawcze), od dochodów spółek znajdujących się w kraju/ jurysdykcji o niskim opodatkowaniu.
Pobór takiego dodatkowego podatku może przebiegać według dwóch powiązanych ze sobą zasad.
Zasady włączenia dochodu do opodatkowania (z angielskiego Income Inclusion Rule – „Zasada IIR”)
Zasada ta polega na tym, że jednostka dominująca w grupie kapitałowej (co do zasady znajdująca się najwyżej w strukturze właścicielskiej grupy kapitałowej – tzw. jednostka dominująca najwyższego szczebla) opodatkowuje niedostatecznie opodatkowane dochody swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych – czyli niejako włącza je do opodatkowania w kraju swojej rezydencji.
Innymi słowy w przypadku zidentyfikowania w grupie jednostek (a w praktyce całych jurysdykcji), w których występuje niskie/niedostateczne opodatkowanie (w praktyce będzie się to odbywać poprzez wyliczenie tzw. efektywnej stawki podatkowej dla każdej jurysdykcji, w której znajdują się jednostki zależne) co do zasady jednostka dominująca najwyższego szczebla powinna włączyć do opodatkowania dochody spółek zależnych, w taki sposób, by doprowadzić do wyrównania poziomu ich opodatkowania do poziomu oczekiwanego (wyznaczonego w praktyce przez minimalną stawkę podatkową 15%).
„Jurysdykcja” jest pojęciem ważnym na gruncie podatku wyrównawczego, oznaczającym w uproszczeniu państwo lub terytorium z własnym podatkiem dochodowym.
Zasada IIR jest zasadą podstawową, tj. z założenia powinna być stosowana w pierwszej kolejności. A gdy nie będzie możliwe jej zastosowanie, wykorzystana powinna być wskazana poniżej – zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków.
Zasady niedostatecznie opodatkowanych zysków (z angielskiego Under-Tax Profit Rule – „Zasada UTPR”)
Zasada UTPR jest zasadą uzupełniającą wobec Zasady IIR, służącą jako rodzaj zabezpieczenia w sytuacji, gdy stosowanie Zasady IIR nie doprowadzi w pełni do odpowiedniego opodatkowania wyrównawczego po stronie jednostek dominujących. W takim przypadku ciężar opodatkowania ponoszą również jednostki znajdujące się niżej w strukturze grupy.
Innymi słowy, zasada ta zakłada w uproszczeniu, że jeżeli z jakichś względów nie jest możliwe opodatkowanie wyrównawcze po stronie jednostki dominującej z zastosowaniem Zasady IIR (np. gdy jednostka dominująca jest zlokalizowana w państwie, które nie stosuje Zasady IIR), ciężar podatku wyrównawczego powinny ponieść pozostałe jednostki należące do grupy kapitałowej.
Na gruncie ustawy o podatku wyrównawczym zasady te zostały wpisane w funkcjonowanie trzech rodzajów podatków wyrównawczych:
- globalnego podatku wyrównawczego,
- krajowego podatku wyrównawczego,
- podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych dochodów.
Artykuł pochodzi z książki:
Zmiany podatkowe 2025
Autor
Opracowanie zbiorowe
Eksperci z kancelarii BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy