wtorek, 06 maja 2025
Pixabay
Fundacja rodzinna to osoba prawna tworzona w celu realizacji zadań, jakim jest dysponowanie majątkiem fundacji rodzinnej zgodnie z wolą fundatora – zarówno za życia, jak i po jego śmierci. Fundacja rodzinna działa przez swoje organy, tym samym działania podejmowane przez zarząd będą równoznaczne z działaniami podejmowanymi przez fundację rodzinną.
Widać w tym zakresie podobieństwa do sposobu funkcjonowania spółek kapitałowych i związaną z tym teorią organów. Teoria organów wynika wprost z dyspozycji art. 38 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że osoba prawna działa poprzez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie.
Zakres kompetencji zarządu fundacji rodzinnej
Organem zarządzającym fundacji rodzinnej, prowadzącym jej sprawy i reprezentującym ją na zewnątrz, jest zarząd. Odpowiada on za realizację celów fundacji rodzinnej określonych przez fundatora w statucie oraz odpowiednie gospodarowanie mieniem fundacji rodzinnej, by zapewnić jej płynność finansową oraz wypłacalność. To na zarządzie ciąży obowiązek tworzenia, prowadzenia i aktualizowania listy beneficjentów zgodnie z przepisami ustawy oraz zasadami zawartymi w statucie, informowania beneficjenta o przysługującym mu świadczeniu, jak i spełniania świadczenia przysługującego beneficjentowi.
Zarząd ma zatem stanowić swego rodzaju pomost między fundacją rodzinną a beneficjentami, informując i wykonując ich uprawnienia w oparciu o utworzoną listę beneficjentów. Do zadań zarządu należy także wykonywanie czynności związanych z ochroną danych osobowych beneficjentów fundacji rodzinnej, weryfikacją konieczności ich przetwarzania, aktualizacją listy beneficjentów oraz niezwłocznym usuwaniem danych, których dalsze przechowywanie jest już zbędne do zabezpieczenia praw albo interesów beneficjenta lub wykonywania obowiązków wynikających ze statutu (art. 54 ustawy o fundacji rodzinnej).
Zarząd jest obligatoryjnym organem fundacji rodzinnej odpowiadającym przede wszystkim za prowadzenie spraw fundacji i reprezentowanie jej interesów na zewnątrz. To właśnie zarząd, w ramach wykonywania swoich kompetencji, będzie ponosił odpowiedzialność za realizację celów fundacji rodzinnej. Zarząd będzie głównym pośrednikiem między fundacją a pozostałymi organami fundacji rodzinnej w związku z wykonywaniem obowiązków w oparciu o utworzoną listę beneficjentów.
Podsumowując zatem powyższe – zarząd będzie miał zupełnie inne kompetencje niż pozostałe organy fundacji rodzinnej, co jest podyktowane istotą danego organu i wyznaczonymi zadaniami.
Swoboda w określaniu zakresu kompetencji organu, przyjęta w regulacjach wewnętrznych fundacji rodzinnej, musi jednak uwzględniać bezwzględne normy prawne, jak również nie powinna naruszać zasady rozdziału kompetencji organów. Wprowadzona struktura wewnętrza fundacji rodzinnej jest więc strukturą współzależności, dlatego należy mieć na uwadze te kwestie przy wybieraniu członków zarządu i organizowaniu jego prac. Co do zasady statut fundacji rodzinnej powinien określać zadania zarządu, a także zasady reprezentacji. W regulaminie zarządu warto natomiast określić działania wewnętrze zarządu, tj. takie, które dotyczą organizacji jego prac.
W skład zarządu fundacji rodzinnej może wchodzić kilka osób. Może być on również organem jednoosobowym, zarządzanym przez jednego menedżera. Ustawa o fundacji rodzinnej nie wprowadza ograniczenia co do maksymalnej liczby członków tego organu.
Podstawowe zadania zarządu fundacji rodzinnej
Zadania zarządu (art. 54 ustawy o fundacji rodzinnej):
- Prowadzenie spraw fundacji rodzinnej oraz reprezentowanie jej na zewnątrz.
- Odpowiedzialność za realizację celów fundacji rodzinnej określonych w statucie.
- Podejmowanie czynności związanych z zapewnieniem płynności finansowej i wypłacalności fundacji rodzinnej.
- Tworzenie, prowadzenie i aktualizowanie listy beneficjentów zgodnie z przepisami ustawy oraz zasadami zawartymi w statucie.
- Informowanie beneficjenta o przysługującym mu świadczeniu.
- Spełnianie świadczenia przysługującego beneficjentowi.
- Dokonywanie przeglądu danych osobowych znajdujących się na liście beneficjentów i innych danych beneficjenta, nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym, w szczególności poprzez ich przetwarzanie, usuwanie czy aktualizowanie.
Ponadto wskazać należy, że zarząd będzie wykonywał również inne obowiązki, które mogą wynikać ze statutu lub regulaminu zarządu fundacji. Jednak podkreślić należy, że zarząd może zostać ograniczony w podejmowaniu niektórych czynności z uwagi na wprowadzenie wymogu uzyskania zgody innego organu fundacji, np. zgromadzenia beneficjentów, rady nadzorczej albo innego podmiotu niebędącego organem fundacji rodzinnej.
Istotą zarządu fundacji rodzinnej jest zajmowanie się bieżącą działalnością fundacji rodzinnej we wszelkich sprawach. Wynika to wprost ze stwierdzenia, że zarząd prowadzi sprawy fundacji rodzinnej oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Ustawodawca – podobnie jak w przypadku spółek kapitałowych – wskazał, że to zarząd jest odpowiedzialny za prowadzenie spraw wewnątrz fundacji rodzinnej, jak i reprezentowanie jej na zewnątrz. Zarząd jest zatem organem kierującym bieżącą i codzienną działalnością fundacji rodzinnej.
WAŻNE!
Członkowie zarządu fundacji rodzinnej powinni wykonywać swoje funkcje osobiście. Jest to przede wszystkim podyktowane tym, że członek zarządu musi spełniać określone wymogi, aby móc być powołanym w struktury zarządcze fundacji rodzinnej, ale również z uwagi na wykonywanie celów fundacji rodzinnej, za które taki członek zarządu ponosi odpowiedzialność.

Artykuł pochodzi z książki:
Fundacja rodzinna w praktyce
Autorzy
Eksperci z Kancelarii Wojarska, Aleksiejuk & Wspólnicy