środa, 26 kwietnia 2023
Pixabay
Klasyfikacja budżetowa wyróżnia 33 działy, ponad 600 rozdziałów oraz odpowiednio więcej paragrafów. Stanowi bazę techniczną do prezentowania rodzajów działalności, rodzajów dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Odgrywa ważną rolę zarówno w planowaniu, rachunkowości, jak i w sprawozdawczości.
Klasyfikacja budżetowa nie stanowi podstawy prawnej do ustalania i pobierania dochodów, a także do dokonywania wydatków budżetowych. Jest jedynie instrumentem do ujmowania gromadzonych dochodów i ponoszonych wydatków na podstawie właściwych aktów prawnych. Pozwala na grupowanie dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów według jednolitych kryteriów przez wszystkie jednostki sektora finansów publicznych.
Wyróżnia się trzy kryteria klasyfikacji budżetowej:
|
Kryterium
|
Objaśnienia
|
|
Podmiotowe
|
Oznacza podział na części zarówno dochodów, jak i wydatków budżetowych. Każda z części odpowiada aktualnemu podziałowi resortowemu administracji rządowej, a każda z jednostek resortowych jest dysponentem, który odpowiada za wykonanie określonej części budżetu.
|
|
Przedmiotowo - funkcjonalne
|
Oznacza podział dochodów według źródła ich pochodzenia, natomiast podział wydatków - według przeznaczenia tych środków. Dochody i wydatki budżetowe dzieli się na działy i rozdziały. Działy budżetu umożliwiają analizę oraz ocenę zaangażowania środków budżetowych w wykonanie funkcji publicznych, społecznych i gospodarczych państwa, natomiast rozdziały budżetu stanowią poszerzenie klasyfikacji działowej.
|
|
Rodzajowe
|
Rodzajowe Oznacza uzupełnienie klasyfikacji przedmiotowo-funkcjonalnej o paragrafy i pozycje, przy czym treść paragrafów określa rodzaj dochodu i wydatku. Według klasyfikacji budżetowej można przeprowadzać różnego rodzaju analizy, porównania dochodów i wydatków – oczywiście w zależności od potrzeb.
|
Tabela 1. Kryteria klasyfikacji budżetowej
Według klasyfikacji budżetowej można przeprowadzać różnego rodzaju analizy, porównania dochodów i wydatków – oczywiście w zależności od potrzeb. Klasyfikacja budżetowa spełnia cztery funkcje:
|
Funkcja
|
Objaśnienia
|
|
Ekonomiczna
|
Oznacza przejrzyste powiązanie określonych elementów układu budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego z zadaniami, które budżet państwa lub jednostka samorządu terytorialnego zamierza wykonać.
|
|
Finansowa
|
Pozwala na planowanie i wykonywanie budżetu zgodnie z przyjętymi założeniami oraz kontrolę poprzez budżet całej gospodarki finansowej państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
|
|
Informacyjna
|
Wiąże się z jawnością i przejrzystością finansów publicznych i jest ściśle związana ze sprawozdawczością.
|
|
Prawna
|
Oznacza zapisanie konkretnej kwoty dochodów lub wydatków w określonej podziałce klasyfikacji, co przesądza o zakresie kompetencji finansowych organów wykonujących budżet
|
Tabela 2. Funkcje klasyfikacji budżetowej
Obowiązująca klasyfikacja budżetowa jest zawarta w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie o klasyfikacji budżetowej). Rozporządzenie to było wielokrotnie nowelizowane, a w 2022 r. ogłoszono tekst jednolity, do którego wprowadzono już zmiany.
W poszczególnych załącznikach do tego rozporządzenia określono:
- załącznik nr 1 – klasyfikację działów,
- załącznik nr 2 – klasyfikację rozdziałów,
- załącznik nr 3 – klasyfikację paragrafów dochodów, przychodów i środków,
- załącznik nr 4 – klasyfikację paragrafów wydatków i środków,
- załącznik nr 5 – klasyfikację paragrafów przychodów,
- załącznik nr 6 – klasyfikację paragrafów rozchodów,
- załącznik nr 7 – szczegółową klasyfikację wydatków dla zadań z zakresu bezpieczeństwa zewnętrznego,
- załącznik nr 8 – szczegółową klasyfikację wydatków dla zadań z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego.
Artykuł pochodzi z książki:
Klasyfikacja budżetowa 2023. Najnowsze zmiany i komentarz eksperta
Autor
Krystyna Gąsiorek
Ekonomistka, od ponad 20 lat prowadzi szkolenia z tematyki finansów publicznych, w tym sprawozdawczości i klasyfikacji budżetowej. Ma szeroką wiedzę i doświadczenie zdobyte w trakcie długoletniej praktyki zawodowej, m.in. jako główna księgowa w państwowej jednostce budżetowej oraz jako starszy specjalista w Wydziale Informacji, Analiz i Szkoleń w RIO. Autorka licznych publikacji książkowych i prasowych w tym zakresie.