Prawo zamówień publicznych – systematyka ustawy, definicje i pojęcia stosowane w ustawie

Systematyka ustawy Prawo zamówień publicznych

W ustawie Prawo zamówień publicznych zastosowano podział tematyczny. Każdy dział odnosi się do konkretnego zagadnienia i porusza wszystkie związane z nim kwestie.

Podział systematyki upzp:

• dział I – Przepisy ogólne. Znajdziemy tu standardowe przepisy ogólne, począwszy od definicji słownikowych, poprzez zasady udzielania zamówień, planowanie zamówień, pojęcia zamawiającego i wykonawcy, komunikację między stronami postępowania aż po dokumentowanie procesu;
• dział II – Postępowanie o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości równej lub przekraczającej progi unijne. W tej części ustawodawca skupił się na trybach postępowania poprzedzonych analizą potrzeb zamawiającego, wysokości wadium – jeżeli jest wymagane, przesłankach wykluczenia wykonawców, warunkach udziału w postępowaniu, wyborze oferty i zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego;
• dział III – Postępowanie o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż progi unijne – to znowu tryby, terminy itp.;
• dział IV – Szczególne instrumenty i procedury w zakresie zamówień klasycznych – to umowy ramowe, dynamiczne systemy zakupów, konkursy i zamówienia na usługi społeczne;
• dział V – Zamówienia sektorowe – w całości poświęcone zamawiającemu z tego segmentu rynku;
• dział VI – Zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa – dotyczy regulacji w zakresie newralgicznych usług, dostaw czy robót budowlanych oraz dostaw, usług i robót budowlanych na rzecz zadań związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa;
• dział VII – Umowa w sprawie zamówienia publicznego i jej wykonanie – reguluje termin, zakres i treść umów w sprawie zamówienia publicznego;
• dział VIII – Organy właściwe w sprawach zamówień – definiuje tryb i sposób powoływania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, zawiera regulacje dotyczące funkcjonowania Krajowej Izby Odwoławczej, Komitetu do spraw Kontroli w Zamówieniach Publicznych, Rady Zamówień Publicznych;
• dział IX – Środki ochrony prawnej – to sposób wnoszenia i rozstrzygania odwołania od czynności zamawiającego;
• dział X – Pozasądowe rozwiązywanie sporów – rozstrzyganie sporów pomiędzy stronami postępowania w sprawie zamówienia publicznego, np. w trybie mediacji;
• dział XI – Kontrola udzielania zamówień – zawiera regulacje w zakresie kontroli zamówień zwłaszcza kontroli dokonywanych przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych;
• dział XII – Przepisy o karach pieniężnych – przepisy dotyczące sankcji za naruszenie przepisów upzp;
• dział XIII – Przepis końcowy – dotyczy wyłącznie wejścia w życie przedmiotowej ustawy.

Definicje i pojęcia stosowane w ustawie Prawo zamówień publicznych

W art. 7 upzp pojawiły się nieznane przed 1 stycznia 2021 r. pojęcia, ale także znane już wcześniej kategorie znaczeniowe, które uległy modyfikacji:

• dokumenty zamówienia zostały zdefiniowane jako dokumentacja sporządzana przez zamawiającego inna niż ogłoszenie, służące określeniu lub do opisania warunków zamówienia, w tym specyfikacja warunków zamówienia (SWZ) oraz opis potrzeb i wymagań;
• innowacje rozumiane jako wdrażanie nowego lub udoskonalonego produktu, usługi lub procesu, w tym między innymi procesów produkcji, budowy lub konstrukcji, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w działalności gospodarczej, organizowaniu pracy lub relacjach zewnętrznych;
• konkurs, czyli przyrzeczenie publiczne oparte na publicznym ogłoszeniu, nagrodzie i przeniesieniu praw do pracy konkursowej;
• łańcuch dostaw zdefiniowano jako zasoby i działania niezbędne do wykonania dostaw, usług lub robót budowlanych;
• pisemność postępowania – pojęcie pisemności zostało ujednolicone i zamieszczone w jednym akcie prawnym. Pisemność została określona jako wyrażenie informacji przy użyciu wyrazów, cyfr i znaków, które można odczytać i powielić, niezależnie od środka przekazu;
• przedmiotowe środki dowodowe – zgodność z cechami lub kryteriami zamieszczonymi w opisie przedmiotu zamówienia lub kryteriach oceny ofert lub selekcji;
• warunki zamówienia to ogół wymagań, jakie zamawiający stawia w szczególności w opisie przedmiotu zamówienia, kryteriów oceny ofert, selekcji czy zapisów projektowanej umowy.

Oprócz nowych definicji w słowniku znalazły się zmodyfikowane pojęcia, dobrze znane już zamawiającym i wykonawcom. Do najważniejszych można zaliczyć: zmianę w rozumieniu kategorii „zamówienie” i „wykonawca” oraz doprecyzowanie „zamówień klasycznych”, tj.:

• wykonawca – należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która oferuje na rynku wykonanie robót budowlanych lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub świadczenie usług lub ubiega się o udzielenie zamówienia, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego;

Podstawowa różnica w zdefiniowaniu wykonawcy opiera się na założeniu, że wykonawca to nie tylko ten, który aktywnie uczestniczy w prowadzonym przez zamawiającego postępowaniu, ale też ten, który w sprzyjających okolicznościach mógłby w nim uczestniczyć, bowiem oferuje na rynku usługi, dostawy lub roboty budowlane będące przedmiotem zamówienia.

• zamówienie – należy przez to rozumieć umowę odpłatną zawieraną między zamawiającym a wykonawcą, której przedmiotem jest nabycie przez zamawiającego od wybranego wykonawcy robót budowlanych, dostaw lub usług;

W obecnej definicji ustawodawca zrezygnował z określenia „publiczne”, co zdaniem autorki jest słuszne. Trudno nazwać „zamówieniem publicznym” zamówienie z wolnej ręki, które pozbawione jest przecież cech powszechnej dostępności, a związek ze słowem „publiczne” sprowadza się jedynie do wydatkowania środków publicznych. Zasadnicza różnica opiera się jednak na rozumieniu stron umowy. Ustawodawca doprecyzował, że stroną umowy w zamówieniu nie jest już wykonawca (definiowany jak powyżej), a „wybrany wykonawca”, czyli podmiot wyłoniony w wyniku postępowania, w określonym trybie.

• zamówienie klasyczne – należy przez to rozumieć zamówienie udzielane przez zamawiającego publicznego oraz zamawiającego subsydiowanego inne niż zamówienie sektorowe i zamówienie w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa.

Artykuł pochodzi z książki:
Prawo zamówień publicznych w praktyce. Wzory, instrukcje, przykłady

Autorka
Marta Kozyra