Nowa ewidencja VAT – kogo dotyczy i na jakich zasadach

Uzasadnienie
Ustawa z 14.04.2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw[1] wprowadziła od 1 stycznia 2024 r. obowiązek prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności transgranicznych i odbiorców płatności. Regulacja ma ograniczyć nadużycia podatkowe w e-commerce.

Kogo dotyczy obowiązek prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności transgranicznych?

Obowiązek prowadzenia ewidencji dotyczy banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych, instytucji kredytowych, instytucji płatniczych oraz SKOK-ów. Każda z tych instytucji będzie musiała prowadzić ewidencję odbiorców elektronicznych płatności i płatności transgranicznych w odniesieniu do świadczonych usług płatniczych.

Obowiązek dotyczy dostawców, którzy w ciągu kwartału świadczyli usługi płatnicze odpowiadające ponad 25 płatnościom transgranicznym na rzecz tego samego odbiorcy płatności. Płatność uznaje się za płatność transgraniczną w przypadku, gdy płatnik znajduje się na terytorium jednego państwa członkowskiego, a odbiorca płatności znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego albo na terytorium państwa trzeciego.

Ewidencja ma być dostępna dla Szefa KAS i przekazana do unijnego systemu CESOP. Ewidencja w postaci elektronicznej ma być przechowywana przez 3 lata od zakończenia roku podatkowego, w którym doszło do płatności.

Ewidencja ewidencji płatności transgranicznych – co ma zawierać?

1. BIC lub inny kod identyfikacyjny, który jednoznacznie identyfikuje dostawcę usług płatniczych.
2. Imię i nazwisko lub nazwę odbiorcy płatności zgodnie z danymi posiadanymi przez dostawcę usług płatniczych.
3. Numer, za pomocą którego odbiorca płatności jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej lub inny numer, za pomocą którego odbiorca płatności jest zidentyfikowany dla celów podatkowych, jeżeli jest dostępny.
4. IBAN, a jeżeli IBAN nie jest dostępny – inny identyfikator, który jednoznacznie identyfikuje odbiorcę płatności oraz podaje jego lokalizację;
5. W przypadku, gdy odbiorca płatności otrzymuje środki pieniężne, nie mając rachunku płatniczego – BIC lub inny kod identyfikacyjny, który jednoznacznie identyfikuje dostawcę usług płatniczych działającego w imieniu odbiorcy płatności oraz podaje jego lokalizację.
6. Adres odbiorcy płatności, jeżeli jest dostępny, zgodnie z danymi posiadanymi przez dostawcę usług płatniczych.
7. Następujące dane dotyczące płatności transgranicznych oraz zwrotów płatności zidentyfikowanych jako odnoszące się do płatności transgranicznych:

• datę i godzinę dokonania płatności lub zwrotu płatności;
• kwotę i walutę płatności lub zwrotu płatności;
• odpowiednio państwo członkowskie pochodzenia płatności otrzymanej przez odbiorcę płatności albo otrzymanej w imieniu odbiorcy płatności albo państwo członkowskie przeznaczenia zwrotu płatności oraz informacje wykorzystane odpowiednio do określenia miejsca pochodzenia, przeznaczenia albo zwrotu płatności;
• informacje inne niż wymienione w lit. a–c, które jednoznacznie identyfikują płatność;
• w przypadku gdy płatność jest inicjowana w punkcie handlowo-usługowym akceptanta – informację o fizycznej obecności płatnika przy inicjowaniu tej płatności.

IBAN (International Bank Account Number) to standardowy międzynarodowy numer konta. Składa się z:

• dwucyfrowego kodu kraju (ISO),
• dwucyfrowej liczby kontrolnej,
• bankowego kodu kraju,
• numeru konta.

Długość kodu IBAN może być różna w zależności od kraju.

BIC (bank identifier code), często znany również pod nazwą SWIFT. Kod służy do identyfikacji banku. Składa się najczęściej z 8 znaków. Mogą występować również kody składające się z 11 znaków – trzy ostatnie znaki pozwalają na identyfikację oddziału banku.

Podstawa prawna

• 110a–110e ustawy z 11.04.2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm

[1] Dz.U. poz. 996.

Artykuł pochodzi z książki:
Podatki 2024. Najnowsze zmiany i aktualne problemy ze stosowaniem obowiązujących przepisów

Autor
Grzegorz Ziółkowski
Prawnik, doradca podatkowy z wieloletnim doświadczeniem, właściciel biura rachunkowego, który pracował także w dziale kontroli organów podatkowych. Udzielił kilkuset odpowiedzi na pytania dotyczące podatków dochodowych. Napisał również wiele artykułów, komentarzy oraz poradników z zakresu podatków. W Wydawnictwie INFOR jest znanym i cenionym autorem, m.in. w „Monitorze Księgowego”.