Obowiązek prowadzenia ewidencji płatności transgranicznych

Obowiązek ten nie dotyczy usług płatniczych świadczonych przez dostawców płatnika w odniesieniu do płatności transgranicznej, w przypadku której co najmniej jeden z dostawców usług płatniczych odbiorcy płatności znajduje się na terytorium państwa członkowskiego. Dostawca usług płatniczych płatnika uwzględnia jednak te usługi płatnicze w obliczeniach liczby płatności objętych obowiązkiem ewidencjonowania.

Dostawca usług płatniczych musi prowadzić ewidencję:

• w postaci elektronicznej;
• za każdy kwartał, jeżeli w ciągu jego trwania świadczy usługi płatnicze odpowiadające ponad 25 płatnościom transgranicznym na rzecz tego samego odbiorcy płatności; liczbę tych płatności należy obliczać przez odniesienie do usług płatniczych świadczonych w podziale na poszczególne państwa członkowskie i poszczególne identyfikatory lub kody identyfikujące odbiorcy płatności.

Ustawodawca definiuje dostawcę usług płatniczych, odwołując się do definicji określonej w art. 4 ust. 2 pkt 1–6 i 9 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. Są to zatem:

• banki krajowe;
• oddziały banków zagranicznych;
• instytucje kredytowe i oddziały instytucji kredytowych;
• instytucje pieniądza elektronicznego i oddziały instytucji pieniądza elektronicznego – w przypadku gdy oddział znajduje się w państwie członkowskim, a siedziba takiej instytucji pieniądza elektronicznego znajduje się poza państwem członkowskim;
• oddziały podmiotów świadczących w innym niż Polska państwie członkowskim, zgodnie z prawem tego państwa, pocztowe usługi płatnicze, uprawnione zgodnie z prawem tego państwa do świadczenia usług płatniczych oraz Poczta Polska;
• instytucje płatnicze;
• spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe lub Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa.

Natomiast płatność uznaje się za transgraniczną, w przypadku gdy płatnik znajduje się na terytorium jednego państwa członkowskiego, a odbiorca płatności na terytorium innego państwa członkowskiego albo na terytorium państwa trzeciego.

Dostawcy usług płatniczych muszą przechowywać ewidencję przez okres trzech lat od zakończenia roku podatkowego, w którym nastąpiła płatność. Dostawca usług płatniczych musi udostępniać ewidencję na zasadach określonych w art. 24b ust. 1 rozporządzenia Rady (UE) nr 904/2010 z 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej:

• nie później niż do końca miesiąca następującego po upływie kwartału kalendarzowego, którego dotyczą informacje;
• za pomocą standardowego formularza elektronicznego.

Informacje te będą udostępniane:

• państwu członkowskiemu pochodzenia dostawcy usług płatniczych, a w przypadku gdy dostawca usług płatniczych świadczy usługi płatnicze w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie pochodzenia – przyjmującemu państwu członkowskiemu;
• Szefowi KAS – w przypadku dostawców usług płatniczych, dla których państwem członkowskim pochodzenia lub przyjmującym państwem członkowskim jest Polska.

Na odbiorcach usług płatniczych, czyli na podmiotach będących odbiorcami środków pieniężnych będących przedmiotem transakcji płatniczej oraz płatnikach, czyli podmiotach, które złożyły zlecenie płatnicze, nie ciążą żadne dodatkowe obowiązki związane z wprowadzeniem tych regulacji, jeśli rozliczają oni prawidłowo swoje transakcje w VAT.

Komentarz
Zmiany należy ocenić zasadniczo negatywnie. Na podmioty finansowe zostały nałożone nowe obowiązki informacyjne dotyczące ich klientów. Wymagało to dostosowania systemów, aby raportować te informacje.

Klienci tych instytucji muszą pamiętać, że nowe regulacje zostały wprowadzone w celu:

• wykrywania podmiotów, które powinny deklarować i płacić VAT w państwach członkowskich UE, ale nie mają nawet numeru identyfikacyjnego VAT
• oszacowania kwoty VAT, która powinna być zapłacona w danym państwie członkowskim w związku z handlem dokonywanym za pośrednictwem Internetu;
• oceny prawidłowości deklarowanych zobowiązań VAT podatników zidentyfikowanych w VIES, OSS lub w IOSS.

Podstawa prawna

• 110a–110e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1852
• 24b rozporządzenia Rady (UE) nr 904/2010 z 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej – Dz.Urz. UE L z 2010 r. Nr 268, poz. 1; ost.zm. Dz.Urz. UE L z 2020 r. Nr 62, poz. 13

Artykuł pochodzi z książki:
VAT 2024. Podatki część 2

Opracowanie materiału
Joanna Dmowska