wtorek, 18 marca 2025
Pixabay
Od 19 marca 2025 roku obowiązuje nowelizacja Kodeksu pracy wprowadzająca nowe uprawnienie rodzicielskie – uzupełniający urlop macierzyński. Kiedy i na jakich zasadach pracownicy mogą skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego? Jakie informacje powinny się znaleźć we wniosku o jego udzielenie? Jakie warunki muszą być spełnione, aby pracownik mógł skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w przypadku adopcji lub przyjęcia dziecka na wychowanie?
Zasady i warunki przyznawania uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Pracownica lub pracownik wychowujący dziecko mają prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim w przypadku:
- urodzenia dziecka przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g. W tym przypadku za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do 15 tygodnia po porodzie przysługuje tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego;
- urodzenia dziecka po ukończeniu 28 tygodnia ciąży, ale przed ukończeniem 37 tygodnia, z masą urodzeniową większą niż 1000 g. W tym przypadku za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do 8 tygodnia po porodzie przysługuje tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego;
- urodzenia dziecka po ukończeniu 37 tygodnia ciąży, które przebywało w szpitalu co najmniej 2 dni, z pierwszym dniem pobytu przypadającym pomiędzy 5 a 28 dniem po porodzie. W tym przypadku za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do 8 tygodnia po porodzie przysługuje tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
W sytuacji narodzin więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, przy ustalaniu wymiaru urlopu uwzględnia się wagę dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka, które było hospitalizowane najdłużej.
Wymiar urlopu ustala się, sumując okresy pobytu dziecka w szpitalu do 8 lub 15 tygodnia po porodzie. Jeśli okres pobytu nie wynosi pełnego tygodnia, zaokrągla się go w górę do pełnego tygodnia.
Wniosek o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Uzupełniający urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo na wniosek pracownika – matki lub ojca wychowującego dziecko. Wniosek powinien zostać złożony co najmniej 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego, a pracodawca jest zobowiązany go uwzględnić. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie ze szpitala, w którym przebywało dziecko, zawierające informacje o okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o urodzeniu dziecka przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży, z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g, po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży z masą większą niż 1000 g, oraz po ukończeniu 37 tygodnia ciąży.
Wniosek o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego powinien zawierać:
- imię i nazwisko pracownika,
- termin zakończenia urlopu macierzyńskiego,
- okres, na który urlop ma zostać udzielony.
Do wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego należy dołączyć:
- oświadczenie o braku zamiaru korzystania z urlopu przez drugiego rodzica,
- zaświadczenie ze szpitala zawierające informacje o tygodniu ciąży, masie urodzeniowej dziecka i okresie pobytu w szpitalu
Uzupełniający urlop macierzyński w przypadku adopcji i przyjęcia dziecka na wychowanie
W przypadku adopcji lub przyjęcia dziecka na wychowanie, pracownik ma prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, jeśli dziecko było hospitalizowane po przyjęciu na wychowanie. Dotyczy to także pracownika przyjmującego dziecko jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) oraz pracownika, który wystąpił do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka.
W przypadku adopcji lub pieczy zastępczej do wniosku o uzupełniający urlop macierzyński należy dołączyć dodatkowo:
- Oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie.
- Jeden z dokumentów dotyczących przysposobienia dziecka i opieki zastępczej:
- kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci) zawierającego datę (daty) urodzenia, z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu;
- zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę (daty) urodzenia;
- kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej;
- kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą.
Zmiana rozporządzenia w sprawie dokumentacji pracowniczej
W związku z wprowadzeniem nowego uprawnienia w postaci uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, wraz z nowelizacją Kodeksu pracy, zmieniono również rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie dokumentacji pracowniczej. Zmiany odnoszą się do wpisu dotyczącego urlopu macierzyńskiego w aktach osobowych pracowników. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, do dotychczasowego zapisu o urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego dołączony jest zapis o uzupełniającym urlopie macierzyńskim.
Wnioski o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, podobnie jak pozostałe dokumenty związane z korzystaniem z uprawnień rodzicielskich, powinny być przechowywane w aktach osobowych pracownika w części B, zgodnie z obowiązującymi zasadami prowadzenia dokumentacji pracowniczej.

Artykuł pochodzi z wideoszkolenia:
Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zmian w Kodeksie pracy i uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, zobacz praktyczne wideoszkolenie!
Autor
Aleksander Kuźniar
Prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy i ochrony danych osobowych, ekspert INFORAKADEMII