Wygaśnięcie decyzji o przyznanych ulgach w zapłacie podatku – zmiany od 25 marca 2024 r.

W wyniku zmiany:

• w sposób jednolity zostały uregulowane skutki wygaśnięcia decyzji udzielającej ulgi w spłacie zobowiązań w odniesieniu do wszystkich należności budżetowych, w tym niepodatkowych (dotychczas miały do nich zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego zamiast Ordynacji podatkowej);
• utrata prawa do ulgi w zapłacie podatku nastąpi w przypadku, gdy podatnik nie zapłaci trzeciej raty. Nie będzie to musiała być „kolejna” rata – jak to miało miejsce w poprzednim stanie prawnym;
• wyraźnie zapisano w treści Ordynacji podatkowej, iż przepis art. 67da tej ustawy stosuje się również do spadkobierców podatnika lub płatnika oraz osób trzecich. Dotychczas wynikało to jedynie z praktyki organów podatkowych, co mogło powodować wątpliwości interpretacyjne.

Komentarz
Zmiana zamyka podatnikom pewną furtkę istniejącą na bazie poprzednich przepisów. W poprzednim stanie prawnym podatnik, który podpisał układ ratalny, mógł go naruszać, nie płacąc niektórych rat. Wystarczyło pilnować, aby naruszenie to nie dotyczyło trzech kolejnych rat. Po zmianie układ ratalny wygaśnie po tym, jak podatnik nie zapłaci trzeciej raty. Kolejność nieopłaconych rat nie będzie miała znaczenia.

W ten sam sposób będą traktowani wszyscy dłużnicy budżetowi – także ci „niepodatkowi”. Dotychczas – w przypadku naruszeń układu ratalnego określonego w decyzji o uldze w zapłacie – byli oni w korzystniejszej sytuacji niż dłużnicy podatkowi.

Obie te zmiany należy jednak ocenić pozytywnie – jako stabilizujące sytuację prawną dłużników podatkowych i niepodatkowych należności budżetowych, choć wprowadzające większy rygoryzm prawny. Nie ma jednak powodu, aby premiować takich podatników. Uzyskali oni bowiem ulgę w zapłacie podatku i mogą go płacić w ratach, a i tak tego nie robią.

Trzecią zmianę należy także ocenić pozytywnie z tego powodu, że każdy literalny zapis ustawowy jest lepszy niż najlepiej wypracowana przez organy podatkowe praktyka. Interpretacje mają to do siebie, że mogą się zmieniać. Jeżeli w ustawie zostało jasno zapisane, że przepis ten odnosi się zarówno do spadkobiercy podatnika, jak i do płatnika czy osoby trzeciej, to nie ma już w tym zakresie wątpliwości.

Podstawa prawna

• 67da ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa – j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz.

Artykuł pochodzi z książki:
Ordynacja podatkowa, NIP 2024. Podatki część 3

Opracowanie merytoryczne
Redakcja Monitora Księgowego