Odliczanie VAT od wydatków samochodowych – jakie zasady dla różnych kategorii pojazdów?

Pojazdami samochodowymi uprawniającymi do pełnych odliczeń są przede wszystkim pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony. Wynika to z definicji pojazdu samochodowego dla celów VAT (art. 2 pkt 34 ustawy o VAT). Ograniczenia w odliczaniu VAT mają zastosowanie do pojazdów, które są pojazdami samochodowymi według ustawy o VAT.

Oznacza to, że pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony nie są pojazdami samochodowymi w rozumieniu VAT, a w konsekwencji nie dotyczą ich określone w art. 86a ustawy o VAT ograniczenia w dokonywaniu odliczeń.

Ograniczenia w odliczaniu VAT, na podstawie art. 86a ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, nie dotyczą również pojazdów, które:

• są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika oraz
• konstrukcyjnie są przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (czyli autobusy), jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie, mimo że masa całkowita nie przekroczy 3,5 tony.

Od nabycia tych samochodów odliczymy pełny VAT.

Kategorie pojazdów uprawniające do pełnego odliczenia VAT

Pojazdy samochodowe uprawniające do pełnych odliczeń:

• pojazdy, których nie możemy zaliczyć do pojazdów samochodowych;
• pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony;
• pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, jeśli:
  - będą wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej,
  - konstrukcyjnie będą przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (autobusy).

Wynika z tego, że odliczymy pełny VAT również od samochodów osobowych, pod warunkiem że będą wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej.

Ograniczenia nie dotyczą pojazdów, których nie możemy zaliczyć do pojazdów samochodowych według ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1251 ze zm.) – dalej: ustawa − Prawo o ruchu drogowym.

Kluczowe definicje pojazdów zgodnie z ustawą – Prawo o ruchu drogowym

• Pojazd samochodowy – pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością powyżej 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego.
  Podstawa prawna: art. 2 pkt 33 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.
• Pojazd silnikowy – pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego.
  Podstawa prawna: art. 2 pkt 32 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.
• Pojazd – pojazdami są środki transportu przeznaczone do poruszania się po drodze oraz maszyny i urządzenia do tego przystosowane.
  Podstawa prawna: art. 2 pkt 31 ustawy – Prawo o ruchu drogowym

Jak z tego wynika, nie wszystkie pojazdy są pojazdami samochodowymi w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym, a w konsekwencji nie wszystkie pojazdy będą pojazdami samochodowymi w rozumieniu VAT i dotyczyć ich będą ograniczenia w odliczaniu VAT.

Pojazdy inne niż samochody, których dotyczą i nie dotyczą ograniczenia w odliczeniu VAT

Pojazdy niebędące pojazdami samochodowymi, których nie będą dotyczyć ograniczenia w odliczaniu VAT (art. 86a ustawy o VAT):

• środki transportu nieprzeznaczone do poruszania się po drodze oraz maszyny i urządzenia nieprzystosowane do poruszania się po drodze, np. skutery śnieżne, wózki widłowe, kosiarki spalinowe;
• pojazdy niewyposażone w silnik (np. rowery);
• motorowery (motorowerem jest pojazd dwu lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h – zob. art. 2 pkt 46 ustawy – Prawo o ruchu drogowym);
• pojazdy szynowe;
• ciągniki rolnicze;
• hulajnogi elektryczne.

Pojazdy samochodowe, których dotyczą ograniczenia w odliczaniu VAT (art. 86a ustawy o VAT):

• motocykle;
• czterokołowce (quady), z wyjątkiem czterokołowców, których konstrukcja nie umożliwia jazdy z prędkością przekraczającą 25 km/h.

Artykuł pochodzi z książki:
Problemy z rozliczaniem VAT. Samochody, faktury, przekształcenia

Opracowanie materiału
Wioletta Chaczykowska
Redaktor naczelna Poradnika Gazety Prawnej, wieloletnia księgowa, specjalizuje się w tematyce związanej z rachunkowością, autorka publikacji z tego zakresu.