środa, 24 września 2025
Pixabay
Zakup samochodu na potrzeby działalności gospodarczej może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy samochód nabywany jest od osoby prywatnej lub podmiotu niebędącego podatnikiem VAT, a sama transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT. Podatek ten może się pojawić wyłącznie w przypadku zakupu samochodu. Leasing ani najem samochodu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o PCC opodatkowaniu podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy ruchomych, do których zalicza się samochody.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC). Podmiotem zobowiązanym do zapłaty PCC jest kupujący.
Stawka podatku PCC dla umów sprzedaży samochodów wynosi 2% wartości rynkowej pojazdu (art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o PCC).
Należy podkreślić, że podstawą opodatkowania PCC nie jest cena sprzedaży, tylko wartość rynkowa pojazdu. Ustala się ją na podstawie cen stosowanych w obrocie pojazdami tego samego rodzaju i gatunku, uwzględniając stan techniczny i stopień zużycia pojazdu (art. 6 ust. 2 ustawy o PCC).
Organ podatkowy ma prawo zakwestionować zadeklarowaną wartość pojazdu, jeżeli znacznie odbiega ona od cen rynkowych. Wówczas wartość pojazdu może zostać określona przez organ podatkowy w drodze opinii biegłego, co generuje dodatkowe koszty dla podatnika.
Ustawa przewiduje zwolnienia z PCC w niektórych sytuacjach. Zwolnione są z PCC transakcje sprzedaży, jeżeli co najmniej jedna ze stron jest podatnikiem VAT, a sama sprzedaż podlega opodatkowaniu VAT lub jest z tego podatku zwolniona na podstawie przepisów ustawy o VAT (art. 2 pkt 4 ustawy o PCC).
W większości przypadków zakupu nowych samochodów nie dochodzi zatem do powstania obowiązku zapłaty PCC, ponieważ nowe samochody nabywane są raczej od przedsiębiorców będących podatnikami VAT. Obowiązki na gruncie PCC należy szczególnie przeanalizować przy zakupie samochodów używanych. W przypadku tych transakcji sprzedającymi są często osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, a co za tym idzie, niebędące podatnikami VAT. Kupując samochód używany, warto zatem się upewnić, czy sprzedawca wystawi fakturę VAT lub czy sprzedaje samochód w ramach zwolnienia podmiotowego z VAT. Jeżeli nie, to po stronie kupującego powstaje obowiązek rozliczenia PCC.
Z PCC zwolniona jest także sprzedaż rzeczy ruchomych, w tym samochodów, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł. Zwolnienie to jest zatem mocno ograniczone, ale może być istotne dla przedsiębiorców skupujących bardzo stare lub mocno uszkodzone samochody za symboliczne kwoty. Kupujący ma obowiązek samodzielnego obliczenia, zadeklarowania i wpłaty PCC do urzędu skarbowego właściwego dla swojego miejsca zamieszkania lub siedziby. Podatek ten należy uiścić w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy sprzedaży (art. 10 ust. 1 ustawy o PCC). Deklaracja składana jest na formularzu PCC-3.
Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) – Ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 295).
Artykuł pochodzi z książki:
Samochód w firmie
Autorzy
Eksperci z Kancelarii Prawnej PragmatIQ: Dominika Jaszczyk, Wojciech Kaptur, Paweł Malewski, Adam Moryń, Krzysztof Kaczmarek