Towary wysyłane do innego kraju UE – jak wygląda rozliczenie VAT, gdy polski podatnik działa jako pośrednik w transakcji łańcuchowej?

Oznacza to, że podatnik rozlicza:

• WNT w kraju przeznaczenia towaru,
• dostawę krajową w kraju przeznaczenia towarów.

Jeśli polski pośrednik przekaże swojemu dostawcy numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych nadany mu przez państwo członkowskie, z którego towary są wysyłane lub transportowane, wysyłkę lub transport przyporządkowuje się wyłącznie dostawie dokonanej przez niego. Dlatego w kraju wysyłki rozlicza WDT.

W celu uproszczenia rozliczeń transakcji łańcuchowych w ramach UE w art. 135–138 ustawy o VAT wprowadzono specjalne zasady rozliczeń tzw. wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych.

Na co pozwala procedura uproszczona w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej?

Procedura uproszczona w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej pozwala na:

• objęcie obowiązkiem zapłaty podatku ostatecznego nabywcę towaru, czyli trzeciego w kolejności podatnika, z tytułu dostawy pomiędzy drugim a trzecim w kolejności podatnikiem na terytorium państwa członkowskiego, na którym towar znajduje się w momencie zakończenia jego wysyłki lub transportu;
• uznanie, że doszło do opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru przez drugiego w kolejności podatnika VAT zarówno na terytorium państwa członkowskiego, na którym towar znajduje się w momencie zakończenia jego wysyłki lub transportu, jak i na terytorium państwa, które wydało numer identyfikacyjny dla VAT drugiemu w kolejności podatnikowi.

Pomimo więc że w transakcję trójstronną zaangażowane są trzy podmioty, jedynym podatnikiem, który zobowiązany jest do naliczenia VAT, jest ostateczny nabywca towaru (trzeci w kolejności podatnik), który dokonuje samoobliczenia podatku z tytułu nabycia towaru od drugiego w kolejności podatnika i traktuje to nabycie jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru.

WAŻNE!
Z uwagi na zastosowanie do wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej procedury uproszczonej rozliczania VAT obowiązki rejestracyjne dla celów VAT w stosunku do drugiego podatnika w łańcuchu są ograniczone, a podatek jest rozliczany przez ostatniego podatnika. Natomiast pierwszy uczestnik transakcji rozlicza wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz drugiego podmiotu w łańcuchu na zasadach ogólnych, w kraju rozpoczęcia transportu towarów.

Stosowanie tej procedury jest dobrowolne. Jednak aby ją zastosować, należy spełnić liczne warunki (zob. definicje poniżej).

SŁOWNICZEK

Jakie warunki musi spełniać wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna?

Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna ma miejsce, gdy łącznie są spełnione następujące warunki:

• trzech podatników VAT zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa tego towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności;
• przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.

Czym jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów?

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów – rozumie się przez to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawę, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Rozliczenie podatku VAT – czym jest procedura uproszczona?

Przez procedurę uproszczoną – rozumie się procedurę rozliczania VAT od wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, polegającą na tym, że ostatni w kolejności podatnik VAT rozlicza VAT z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy towarów przez drugiego w kolejności podatnika VAT, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

• dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT była bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów u drugiego w kolejności podatnika VAT;
• drugi w kolejności podatnik VAT dokonujący dostawy na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka, drugi w kolejności podatnik VAT stosuje wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika VAT ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym zaczyna się lub kończy transport lub wysyłka;
• ostatni w kolejności podatnik VAT stosuje numer identyfikacyjny na potrzeby VAT państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka;
• ostatni w kolejności podatnik VAT został wskazany przez drugiego w kolejności podatnika VAT jako obowiązany do rozliczenia podatku VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.

Artykuł pochodzi z książki:
Transakcje łańcuchowe – jak rozliczać VAT - Poradnik Gazety Prawnej

Autorka
Joanna Dmowska
Prawnik, ekspertka w zakresie VAT, autorka licznych publikacji