środa, 05 lipca 2023
Pixabay
Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może – zamiast korzystania z tego urlopu – złożyć pracodawcy wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Wniosek ten w formie papierowej lub elektronicznej składa się najpóźniej na 21 dni przed rozpoczęciem pracy w skróconym wymiarze czasu pracy. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika w tym zakresie.
Obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego nie wymaga w tym przypadku formalnej zmiany umowy o pracę. Nie ma zatem konieczności sporządzania aneksu do umowy w tym zakresie. Nie mają tu zastosowania ogólne zasady dotyczące dokonywania zmian warunków umowy o pracę. Jest to bowiem przewidziana przez ustawodawcę pewnego rodzaju szczególna forma okresowej zmiany warunków umowy, której wystarczającym elementem jest wniosek pracownika. Zgoda pracodawcy jest już jedynie przymusową formalnością.
Obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego powoduje proporcjonalne obniżenie (do wymiaru etatu) jego wynagrodzenia za pracę. Ustawodawca nie przewidział w tej sytuacji prawa pracownika do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy. Zastosowanie będzie zatem miała ogólna zasada, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a za czas niewykonywania pracy jedynie w przypadkach przewidzianych w obowiązujących przepisach prawa pracy (art. 80 k.p.). Dotyczy to również innych świadczeń pracowniczych uzależnionych od wymiaru czasu pracy, np. urlopu wypoczynkowego, który też jest obniżany proporcjonalnie do wymiaru etatu pracownika.
Pracownikom, którzy zdecydowali się na skorzystanie z takiego obniżenia wymiaru czasu pracy, została zapewniona ochrona w zakresie trwałości stosunku pracy. Ochrona stosunku pracy rozpocznie się najwcześniej na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy.
Łączny okres takiej ochrony przed zwolnieniem z pracy nie może jednak trwać dłużej niż 12 miesięcy. W tym okresie wypowiedzenie pracownikowi umowy jest możliwe jedynie w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Umowa w tym okresie może być również rozwiązana z pracownikiem bez wypowiedzenia w trybie dyscyplinarnym. Obniżenie wymiaru czasu pracy przez pracowników uprawnionych do urlopu wychowawczego nie chroni ich przed rozwiązaniem stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych lub indywidualnych, jeżeli pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników (wyrok SN z 12 maja 2011 r., II PK 6/11, OSNP 2012/13–14/165).
Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu, musi zawierać:
- imię i nazwisko pracownika,
- imię i nazwisko dziecka, na które mógłby być udzielony urlop wychowawczy,
- wskazanie okresu, przez który pracownik zamierza wykonywać pracę w obniżonym wymiarze czasu pracy,
- wskazanie wymiaru czasu pracy, w którym pracownik zamierza wykonywać pracę.
Do wniosku trzeba dołączyć:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów,
- oświadczenie o okresie, w którym pracownik dotychczas korzystał z wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy.
Artykuł pochodzi z książki
Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami
Opracowanie materiału
Agata Pinzuł
Zobacz najnowszą publikację
Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2024