Składka zdrowotna dla przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Sama składka może być ustalana na dwa sposoby:

• liczona na bieżąco i zależna od wielkości faktycznie uzyskanych przychodów w danym roku składkowym albo
• liczona w sposób uproszczony (z dochodu uzyskanego w roku poprzednim).

Składka zdrowotna obliczana od faktycznie uzyskanych przychodów roku bieżącego

Od 2022 r. wyliczenie składki zdrowotnej u osób rozliczających podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest zależne od osiągniętego przychodu z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Ustawa ta za przychód uznaje otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Składka na ubezpieczenie zdrowotne dla ryczałtowców wynosi 9% podstawy jej wymiaru.

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej jest wyliczana według trzech stawek:

• 60% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach nieprzekraczających 60 000 zł,
• 100% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach w przedziale od 60 000 zł do 300 000 zł,
• 180% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach przekraczających 300 000 zł.

Dla ustalenia, w której stawce znajduje się przedsiębiorca, przyjmuje się przychody pomniejszane o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy o pdof.

Ostateczna wysokość składki zdrowotnej dla osób rozliczających podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest zależna od przeciętnego wynagrodzenia. Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2022 r. wyniosło 6965,94 zł.

W związku z tym w 2023 r. wysokość składki zdrowotnej jest następująca:

• jeżeli uzyskany od początku roku przychód nie przekracza 60 000 zł, składka zdrowotna wynosi 376,16 zł (6965,94 zł x 60% = 4179,56 zł x 9%),
• jeżeli uzyskany od początku roku przychód nie przekracza 300 000 zł, składka zdrowotna wynosi 626,93 zł (6965,94 zł x 100% = 6965,94 zł x 9%),
• jeżeli uzyskany od początku roku przychód przekroczy 300 000 zł, składka zdrowotna wynosi 1128,48 zł (6965,94 zł x 180% = 12 538,69 zł x 9%).

Wymagane jest bieżące śledzenie przychodu przez płatnika składek. Wyższa składka należna jest dopiero od tego miesiąca, w którym zostanie przekroczony kolejny próg przychodowy. W tej sytuacji przedsiębiorca ma obowiązek zapłacić wyższą składkę zdrowotną również za wcześniejsze miesiące. Służy temu tzw. roczne rozliczenie składki zdrowotnej, które przedsiębiorcy sporządzają w maju następnego roku kalendarzowego.

Składka zdrowotna ustalana w uproszczony sposób

Przedsiębiorcy, którzy w 2023 r. wybrali jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, mają prawo do opłacania tzw. składki zdrowotnej uproszczonej. Rozwiązanie to jest możliwe, jeżeli został spełniony warunek prowadzenia działalności przez cały poprzedni rok kalendarzowy.

Formę uproszczoną można zastosować, gdy w poprzednim roku przedsiębiorca korzystał z opodatkowania:

• według skali podatkowej,
• podatkiem liniowym,
• podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej,
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Osoby, które nie prowadziły działalności gospodarczej w roku poprzednim, nie mają możliwości skorzystania z uproszczonej formy wyliczenia składki zdrowotnej. Oznacza to, że nie mogą z niej skorzystać osoby, które zawiesiły działalność choćby na miesiąc lub rozpoczęły działalność w trakcie 2022 r.

Metoda uproszczona, przy określaniu miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, pozwala przedsiębiorcy przyjąć kwotę przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszoną o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu.

Ustalona tym sposobem miesięczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej obowiązuje ubezpieczonego przez cały rok kalendarzowy (wyjątek stanowi sytuacja, gdy ubezpieczony zakończył działalność gospodarczą, by następnie podjąć nową).

Przypomnijmy, że termin składania deklaracji ZUS DRA i opłacenia składki zdrowotnej dla osób korzystających z opodatkowania w formie ryczałtu upływa 20 dnia każdego miesiąca (bez znaczenia pozostaje fakt zatrudniania pracowników).

Roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej ryczałtowców

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, które stosują opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, stanowi:

• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty 60% przeciętnego wynagrodzenia (z IV kwartału roku poprzedniego), jeżeli przychody z działalności gospodarczej nie przekroczyły w tym okresie kwoty 60 000 zł;
• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (z IV kwartału roku poprzedniego), jeżeli przychody z działalności gospodarczej przekroczyły w tym okresie 60 000 zł i nie przekroczyły 300 000 zł;
• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty odpowiadającej 180% przeciętnego wynagrodzenia (z IV kwartału roku poprzedniego), jeżeli przychody z działalności gospodarczej przekroczyły 300 000 zł.

Tryb rozliczenia dopłaty oraz ubiegania się o zwrot nadpłaty jest taki sam jak w przypadku płatników składek opodatkowanych podatkiem na zasadach ogólnych.

Artykuł pochodzi z książki:
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej

Autor
Michał Daszczyński