poniedziałek, 03 kwietnia 2023
Pixabay
Obowiązujące od 2015 r. przepisy eliminują przerzucanie dochodów do powiązanych spółek mających siedzibę w państwach stosujących korzystniejsze niż Polska stawki podatku (w tym oczywiście do rajów podatkowych). Takie przerzucanie dochodów ma na celu zmniejszenie podstawy opodatkowania w Polsce.
Przykładowo – spółka polska powołuje w atrakcyjnym podatkowo kraju spółkę zależną, która będzie właścicielem licencji. Spółka polska korzysta z tej licencji, w związku z tym płaci zagranicznej spółce umówione opłaty licencyjne. W efekcie dochód tej spółki zagranicznej jest dochodem z opłat licencyjnych i o taką wartość zmniejszył dochód polskiej spółki. Przepisy ustaw o CIT i o PIT przewidują, że w takiej sytuacji polska spółka zapłaci podatek od dochodu uzyskanego przez spółkę zagraniczną.
Takie regulacje ma wiele państw członkowskich UE, np.: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Szwecja, Dania, Finlandia, Portugalia, Hiszpania, Węgry, Włochy, Estonia, jak również państwa pozaeuropejskie, np.: USA, Kanada, Japonia, Nowa Zelandia, Indonezja, Meksyk, RPA, Południowa Korea, Argentyna, Brazylia, Izrael, Turcja, Chiny.
Na tego rodzaju regulację – jako skuteczny mechanizm walki ze zjawiskiem unikania opodatkowania – wskazała też Rada Unii Europejskiej, wydając zalecenia zawarte w Rezolucji z 8 czerwca 2010 r. w sprawie koordynacji zasad dotyczących kontrolowanych przedsiębiorstw zagranicznych i niedostatecznej kapitalizacji w Unii Europejskiej (2010/C 156/01).
Od 1 stycznia 2018 r. zmieniły się regulacje dotyczące uznawania spółek za spółki CFC. Zmiany miały na celu dostosowanie regulacji krajowych obowiązujących w tym zakresie do bardziej restrykcyjnych rozwiązań przewidzianych w dyrektywie Rady (UE) 2016/1164 z 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (tzw. dyrektywa ATAD).
W 2019 r. wprowadzono kilka zmian redakcyjnych w przepisach dotyczących spółek CFC. Przede wszystkim zastąpiono pojęcie „spółki kontrolowanej” pojęciem „jednostki kontrolowanej”, co ma związek z tym, że od 2019 r. przepisami objęto również:
- fundację, trust lub inny podmiot albo stosunek prawny o charakterze powierniczym,
- podatkową grupę kapitałową lub spółkę z podatkowej grupy kapitałowej,
- wydzieloną organizacyjnie lub prawnie część zagranicznej spółki lub innego podmiotu mającego osobowość prawną albo niemającego osobowości prawnej.
Od 2018 r. zysk uzyskany poprzez spółkę kontrolowaną podlega opodatkowaniu w Polsce bez względu na wartość przychodów tej spółki kontrolowanej (uchylono przepis art. 24a ust. 17 pkt 1 ustawy o CIT).
Obowiązek podatkowy nie wystąpi, jeżeli zagraniczna jednostka kontrolowana, podlegająca opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzi w tym państwie rzeczywistą działalność gospodarczą. Inaczej jednak definiowane jest pojęcie „rzeczywista działalność gospodarcza”. Po pierwsze, w 2018 r. dodano, iż musi to być „istotna rzeczywista działalność gospodarcza”.
Po drugie, do końca 2017 r. obowiązek opodatkowania zysków spółki CFC nie wystąpił, jeśli spółka kontrolowana prowadziła działalność rzeczywistą (a nie bierną) oraz gdy jej dochód nie przekraczał 10% przychodów osiągniętych z tytułu prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej w tym państwie (art. 24a ust. 17 pkt 2 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym do końca 2017 r.).
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, które weszły w życie w 2018 r., przy ocenie, czy rzeczywista działalność gospodarcza ma charakter istotny, bierze się pod uwagę w szczególności stosunek przychodów uzyskiwanych przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jej przychodów ogółem.
Od 2018 r. rozszerzono także zakres zastosowania przepisów o opodatkowaniu dochodów CFC do dochodów zagranicznych zakładów (art. 24a ust. 19 ustawy o CIT). Opodatkowaniu podlegają dochody uzyskane przez spółki kontrolowane. Stawka podatku wynosi 19%. Od podatku dochodowego odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu przez zagraniczną spółkę kontrolowaną.
Z opodatkowaniem CFC wiążą się dodatkowe obowiązki polskich podatników, takie jak prowadzenie rejestru spółek zagranicznych, od których dochodów mają obowiązek zapłacić podatek w Polsce, oraz udostępnianie tych rejestrów w ciągu 7 dni organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej.
Artykuł pochodzi z książki:
Ceny transferowe – dokumentacja podatkowa w 2023 r.
Autor
Mariusz Makowski, doradca podatkowy