Pracownicze plany kapitałowe – obowiązek PPK i finansowanie składek

Umowy o prowadzenie PPK nie są zawierane w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, która najpóźniej w pierwszym dniu zatrudnienia ukończyła 70 rok życia. Natomiast umowy na rzecz osoby zatrudnionej, która ukończyła 55 rok życia, a nie ukończyła 70 roku życia, są zawierane wyłącznie na jej wniosek.

Podmioty wyłączone z PPK

Ustawa o PPK nie ma zastosowania m.in. do:

• mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą podmiotowi zatrudniającemu deklarację o rezygnacji z oszczędzania w PPK;
• podmiotu będącego osobą fizyczną, który zatrudnia, ale w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tego podmiotu, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby.

Ustawa zakłada dobrowolność oszczędzania w PPK. Jednak jeśli pracownik czy też zleceniobiorca nie będzie zainteresowany odprowadzaniem składek do PPK, musi złożyć pisemną deklarację podmiotowi zatrudniającemu, o czym ten – najpóźniej w ciągu 7 dni – poinformuje wybraną instytucję finansową.

Deklaracja o rezygnacji będzie ważna tylko przez 4 lata. Po tym okresie nastąpi ponowne odprowadzanie składek do PPK za tego uczestnika. Jeśli ten znowu zechce zrezygnować z uczestnictwa w funduszu – będzie musiał odnowić deklarację rezygnacji.

Deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK złożone dotychczas obowiązują do 28 lutego 2027 r. Po tej dacie osoby, które nadal nie będą chciały uczestniczyć w programie PPK, będą musiały złożyć ponownie ten dokument.

Pracownicze plany kapitałowe - finansowanie składek

Składki podstawowe na PPK są współfinansowane przez podmiot zatrudniający i uczestnika. Jednak zarówno uczestnik, jak i pracodawca mogą zadeklarować wnoszenie składek dodatkowych.

Podstawowa składka na PPK jest pokrywana:

• przez podmiot zatrudniający – w wysokości 1,5% wynagrodzenia,
• przez uczestnika – w wysokości 2% wynagrodzenia. Wpłata uczestnika PPK może wynosić mniej niż 2% wynagrodzenia (ale nie mniej niż 0,5% wynagrodzenia), jeżeli jego wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (od 1 stycznia 2023 r. – 4188 zł, od 1 lipca 2023 r. – 4320 zł).

Z kolei składka dodatkowa może być zadeklarowana:

• przez podmiot zatrudniający – do wysokości 2,5% wynagrodzenia,
• przez uczestnika – do 2% wynagrodzenia.

Podstawą naliczania wpłat jest „wynagrodzenie”, czyli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK, bez stosowania tzw. limitu 30-krotności oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Składka w części finansowanej przez pracodawcę nie stanowi podstawy wymiaru składek na ZUS. Natomiast podlega opodatkowaniu. Przychód po stronie pracownika z tego tytułu powstaje w miesiącu, w którym wpłata do PPK faktycznie zostanie przekazana do wybranej instytucji finansowej.

Wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający są obliczane, a wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są obliczane i pobierane od uczestnika PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia w firmie. Wpłat dokonuje się w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.

Obliczanie, pobieranie i przekazywanie wpłat PPK do instytucji finansowej

Od pierwszego wynagrodzenia (i każdego kolejnego) wypłaconego po zawarciu umowy o prowadzenie PPK, w terminie wypłaty wynagrodzenia należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK, a następnie przekazać je do instytucji finansowej w terminie od 1 do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.

Konsekwencje niedopełnienia obowiązku wdrożenia PPK

Pracodawca, który nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o PPK w ustalonym terminie, podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% całego funduszu wynagrodzeń podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym rok popełnienia czynu zabronionego. Podobna kara jest przewidziana za nakłanianie do rezygnacji z oszczędzania w PPK.

Karze grzywny w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł podlega pracodawca, który:

• nie zawrze umowy o prowadzenie PPK,
• nie będzie dokonywać wpłat na PPK,
• nie będzie prowadził stosownej dokumentacji lub
• będzie podawał nieprawdziwe dane w sprawie PPK.

Artykuł pochodzi z książki:
Wynagrodzenia 2023. Rozliczanie płac w praktyce

Autorka
Izabela Nowacka
Ekonomistka, od wielu lat zajmuje się tematyką wynagrodzeń i rozliczaniem płac.