wtorek, 04 marca 2025
Pixabay
Nowelizacja ustawy o rachunkowości przyniosła wiele zmian dla przedsiębiorstw i innych podmiotów zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych, ułatwiając zarówno ewidencjonowanie operacji gospodarczych, jak i sporządzanie sprawozdań finansowych. Większość z nich weszła w życie 1 stycznia 2025 r., jednak niektóre należy stosować już przy sporządzaniu sprawozdania finansowego za 2024 r.
Zmiany obowiązujące od 2024 r. (od sprawozdania finansowego za 2024 r.)
Przepisy art. 3 ust. 1 pkt 1a-1e (definicje jednostek mikro, małych, średnich, dużych), pkt 30a i pkt 32 lit. b, ust. 1h, 1i, 3 i 6, art. 7 ust. 2b i 2c, art. 28 ust. 4a, art. 28a, art. 28b, art. 32 ust. 7 i 8, art. 37 ust. 10, art. 39 ust. 6 i 7, art. 42 ust. 2, art. 45 ust. 3 i 3a, art. 49 ust. 4, art. 49a, art. 49c, art. 55 ust. 2a, art. 56 ust. 1 pkt 1 lit. a i b, pkt 2 lit. a i b, ust. 1b, art. 63f ust. 1 pkt 1 i 2, art. 64 ust. 7 oraz art. 80 ust. 4 i 5 oraz załącznik nr 1, załącznik nr 4 i załącznik nr 5 do ustawy o rachunkowości.
Zmiany obowiązujące od 2025 r. (od sprawozdań finansowych za 2025 r.)
Przepisy art. 2 ust. 1 pkt 2, ust. 2 zdanie pierwsze i ust. 2a, art. 70a, art. 49 ust. 3b, art. 55 ust. 2a zdanie pierwsze, art. 56 ust. 2c, rozdział 6c oraz art. 64 ust. 1 pkt 4 lit. b i c ustawy zmienianej w art. 1 mają zastosowanie po raz pierwszy do roku obrotowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 r. Przy ustalaniu spełnienia warunków określonych w tych przepisach uwzględnia się sumę aktywów bilansu oraz przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 30a, osiągnięte w roku obrotowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2023 r.
Termin zamknięcia ksiąg rachunkowych
Księgi rachunkowe za 2024 rok muszą zostać zamknięte najpóźniej do 31 marca 2025 r., czyli w ciągu trzech miesięcy od sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego.
Zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez właściwy organ powinno nastąpić do 30 czerwca 2025 r. W przypadku spółek, których rok obrotowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym, obowiązujący termin zatwierdzenia przypada na 30 czerwca roku następującego po zakończeniu roku obrotowego.
Zmiana progów dotyczących obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych
Przepisy art. 2 ust. 1 pkt 2, ust. 2 zdanie pierwsze i ust. 2a ustawy o rachunkowości stosuje się po raz pierwszy do roku obrotowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 r. Do ustalenia spełnienia warunków uwzględnia się przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 30a ustawy o rachunkowości, osiągnięte w roku obrotowym zaczynającym się po 31 grudnia 2023 r.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości oraz art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do prowadzenia ksiąg rachunkowych od 1 stycznia 2025 r. zobowiązane są:
- osoby fizyczne,
- spółki cywilne osób fizycznych,
- spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku,
- spółki jawne osób fizycznych,
- spółki partnerskie,
- przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem.
Obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców, których przychody za 2024 r. przekroczą równowartość 2 500 000 euro w polskiej walucie. Jeśli przychody przedsiębiorcy za 2024 r. wyniosły więcej niż 10 711 500 zł, będą oni zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2025 r. (2 500 000 euro × 4,2846 zł/euro = 10 711 500 zł).
Podatnicy PIT (w tym wspólnicy spółek cywilnych, jawnych i partnerskich) muszą stosować art. 24a ust. 4 updof. Limit przychodów obejmuje wszystkie przychody wymienione w art. 14 updof, takie jak sprzedaż towarów, usług, kary umowne, odszkodowania czy sprzedaż środków trwałych.
Dla osób fizycznych oraz spółek cywilnych i jawnych prowadzących działalność rolniczą stosuje się wyłącznie przepisy ustawy o rachunkowości (uor). Limit przychodów liczy się zgodnie z nowymi zasadami określonymi w art. 2 uor.
Pozostali podatnicy, którzy nie prowadzą działalności rolniczej, muszą sprawdzić, który przepis ich dotyczy:
- 14 updof (dla PIT),
- 2 uor (dla innych podmiotów).
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody za poprzedni rok podatkowy wyniosły co najmniej równowartość kwoty określonej w euro, zgodnie z przepisami o rachunkowości.
Podniesienie limitów dla badania sprawozdań finansowych
Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, obowiązkowi badania sprawozdań finansowych za 2025 rok podlegają:
- Roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych.
- Roczne sprawozdania finansowe jednostek kontynuujących działalność, w tym:
- banków krajowych, oddziałów instytucji kredytowych i banków zagranicznych,
- zakładów ubezpieczeń i reasekuracji (w tym ich głównych oddziałów i oddziałów),
- oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych,
- spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,
- podmiotów działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi, świadczeniu usług finansowania społecznościowego oraz funduszach inwestycyjnych i alternatywnych,
- jednostek funkcjonujących zgodnie z przepisami o funduszach emerytalnych,
- krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego,
- spółek akcyjnych (z wyjątkiem spółek w organizacji na dzień bilansowy).
- Pozostałe jednostki, w tym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawne, partnerskie, komandytowe, cywilne oraz przedsiębiorstwa osób fizycznych, jeśli w roku obrotowym 2024 spełniły co najmniej dwa z poniższych warunków:
- średnioroczne zatrudnienie wyniosło co najmniej 50 osób,
- suma aktywów bilansu na koniec roku wyniosła co najmniej 3 125 000 euro (13 353 125 zł*),
- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów osiągnęły co najmniej 6 250 000 euro (26 706 250 zł*).
Dodatkowo obowiązkowi badania sprawozdań finansowych podlegają:
- sprawozdania finansowe spółek przejmujących oraz nowo zawiązanych za rok, w którym nastąpiło połączenie;
- roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzonych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR);
- roczne sprawozdania finansowe emitentów obligacji;
- roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz jednostkowe sprawozdania subfunduszy, które wybrały bilansową metodę ustalania różnic kursowych dla celów podatkowych.
Ponadto, sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju, zarówno jednostek, jak i grup kapitałowych, podlega atestacji przez biegłego rewidenta uprawnionego do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Przepisy te mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2023 r.

Artykuł pochodzi z wideoszkolenia:
Sprawozdania finansowe po zmianach w prawie bilansowym 2024/2025
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat sporządzenia sprawozdania finansowego za 2024 rok, zobacz praktyczne wideoszkolenie!
Autorka
Małgorzata Tarkowska
Biegły rewident z doświadczeniem w zakresie rachunkowości i podatków, ekspertka INFORAKADEMII